prép., adv. & conj.
I. Prép.
A.
(1) Vers.
●(17--) EN 2759. chas guenid voair boes scroech, tr. «tire à toi vers en haut.»
●(c.1825/30) AJC 5512. voar boes trou, tr. «vers le bas.» ●(1864) SMM 47. An ene a ia soublic gant an hent-se var bost-traon, ken na erru ep he zonjal gant ar maro.
(2) Sur le point de.
●(1910) MAKE 52. E oa war bouez ober e zonj da glask penn an hent da vont d'ar gear. ●(1974) THBI 189. war bouez mervel e ma hi. ●(1978) MOFO 35. war bouez kas nezan d'ar zond.
(3) Au sujet de.
●(1846) BAZ 726. e teuje eur vech-all d'e c'hlevout var boez ar poent-ze. ●(1879) MGZ 178. e troadint bep seurt gevier var hor pouez. ●257. var bouez an doare ma falle da Zoue he vleigna.
(4) À l'aide de, par.
●(1612) Cnf 78a. è chômas crucifiet en croas var poes an taichou.
●(1659) SCger 88a. prendre par le collet, tr. «cregui voar poès ar c'holier.»
●(1876) TDE.BF 653b. War-bouez eur gordenn, tr. «au bout d'une corde.» ●(1894) BUZmornik 212. e oue staget ann den iaouank ouz ar groug var bouez eur gordenn.
●(1902) PIGO I 164. an delien distag a ya war bouez an avel 'tresek e lec'h ma c'houe. ●(1909) FHAB Genver 31. tec'het, dre ar prenestrou, var bouez kerdin. ●(1911) SKRS II 141. chom a rea var an dour var bouez eur roenv hen doa gallet tapa krog ennhi.
(5) À condition de.
●(1880) SAB 2. var boez lacaat evez.
●(1909) FHAB Ebrel 101. Var bouez compren varnho, an ene a c'hell sevel a nevez palez he vouisiegez. ●(1911) SKRS II 194. Var bouez sevel mintin mad, e kaver kalz da c'hounit e pep doare. ●(1911) BUAZperrot 551. ne 'z ear morse pell gant an deskadurez nemet var bouez studia a zevri. ●(1911) SKRS II 146. Pemp a vugale 'meuz bet, hag ho femp emeuz savet anezho, var bouez kemeret poan avoalc'h.
(6) À (de distance).
●(1908) PIGO II 34. war bouez ugent troatad diouzin. ●(1933) ALBR 81. e doare ma c'helled klevet ar moueziou war bouez pemp leo hanter.
(7) Mont war-bouez e benn : errer à l'aventure.
●(17--) ST 224. O vont war bouez hi fenn, tr. «elle errait à l'aventure.»
(8) (?) Au prix de (?).
●(1850) JAC 84. Grin, war boez va bue, Autrou ar Gouarner.
(9) À force de.
●(1939) MGGD 74. War-bouez kerzout e-pad pell amzer.
(10) À part, sauf, excepté.
●(1955) STBJ 62. dimezet hag eun torrad mat a vuagaligou dezañ, merc'hed holl war-bouez eur pôtr bennak pe zaou.
B. Doucement, lentement.
●(1908) KMAF 53. War-bouesoc'h c'hoaz.
●(1924) ZAMA 82. $$$
S1 war ma fouez
●(1908) PIGO II 33. Goude, war ma fouezig-kaer, ec'h is 'tresek Par-ar-Balan.
S2 war da bouez
●(17--) EN 336. que dy voar da boes, tr. «vas-y ton chemin.»
S3m war e bouez
●(1925) FHAB Ebrel 155. Neuze e savas klanched an nor hag ec'h eas ebarz war e bouez.
P1 war hor pouez
●(c.1825/30) AJC 2923. a na nem bresomb qued nin jalou voar on poes.
●(1924) BILZbubr 41/949. Ni ac'h a, pôtr kêz, eme Job ar c'hi, evel-hen, war hon fouez, Da foar ar bichibonig…
P3 war o fouez
●(1860) BAL 20. N'o deuz nemet mont var o fouez.
C. Loc. prép. War-bouez ouzh : vers.
●(1659) SCger 176b. mont voarpoes oc'h traoun, tr. «aller en bas.»
II. Adv. =
●(1910) MAKE 61. Eur gerig bennag a oe lavaret c'hoaz, mes war bouez.
III. Loc. conj. War-bouez ma : à condition que.
●(1857) HTB 24. war boez ma talc'het ar madou-ze evel perc'hen. ●(1860) BAL 64. var bouez ma em bezo keuz avoalc'h. ●(1872) ROU 92b. Moyennant que, tr. «Var boez ma.» ●(1876) TDE.BF 653b. War-bouez ma, tr. «A condition que.» ●(1894) BUZmornik 286. var bouez ma vije kemeret evit eunn tad hag eur mignoun.