adv.
I. Adv.
A. spat. Tout droit, directement.
●(1877) EKG I 97. Tud Perros n'oant ket evit dont var eeun euz ar gear. ●132-133. an den guenn a deu var eeun varzu ennhan. ●(1896) GMB 333. pet[it] Trég[uier] war-deven, tout droit.
B. temp.
(1) Tout de suite, sans délai.
●(1877) EKG I 108. livirit eur ger, ha ni a zo var eeun enn hent.
(2) Régulièrement.
●(1872) ROU 100a. Régulièrement, tr. «aketuz, var-eün, eb manc ebed.»
C. sens fig.
(1) Directement, sans intermédiaire.
●(1877) EKG I 5. he c'halloud a deuaz var eeun digant Doue.
(2) Exactement.
●(1872) ROU 84. Il me l'a conté exactement, tr. «Counted en d-euz d'in var eün.» ●(18--) CST 3. Hogen, her gouzout a reer, ar ger «Aper» eo war-eün hano ar pemoc'h-gouez e latin... ●21. ar C'halated, hor c'hendirvi, a heulie war eün lezenn Jesus-Krist. ●(1879) BMN 59. Conta a reas var eün ar pez e doa great an Itron Varia en he genver.
●(1911) SKRS II 191. En deiziou varlerc'h e tigouezas var eün ar memez tra. ●(1928) BFSA 254. lavar d'in ar wirionez war eün !
(3) En place, à sa place.
●(1904) BMSB 57. Lak evez, en eur ger, ma vo war-eün pep tra, / Rak lufr a fell d'in rei d'ar varnedigez-ma. ●(1925) SATR 19. Ar gwellan 'zo d'ober, 'vit lakat an traou war eün, eo goulenn digantan e zonj war gement-se.
II. Loc. prép.
A. [avec un v. de situation] Bezañ war-eeun da udb. : être en face de qqn.
●(1872) ROU 99. Être vis-à-vis, tr. «beza var-eün da.» ●(1880) SAB 244. Pe gorn er bed-ma a zo ëunna d'ar baradoz, muia var ëun di, gvella doug-ëun da vro an Elez ac ar Zent ? ●245. Pe gorn er bed-ma a zo ëunna d'ar baradoz, muia var ëun d'ar baradoz, dirag ar baradoz ? (...) pe gorn er vag a ve viz-a-viz ac a benn ëun d'an douar bras, var ëun d'an aod ?
●(1902) PIGO I 27. eun dosen a oa war êun d'ean.
B. [avec un v. de mouvement]
(1) Mont war-eeun dezhañ : aller droit devant lui.
●(1939) MGGD 13. Mont a rae al loen ken buan hag an avel atao war eeun d'ezañ.
(2) Treiñ, dont war-eeun da =
●(1877) EKG I 227. al lestr (...) a droaz penn var eeun da Vro-Zaoz. ●277. nemet unan (...) a deuaz betek var eeun d'eomp-ni, ar pemp kenta.
C. War-eeun gant.
(1) Face à.
●(1927) FHAB Genver 6-7. n'en em gave ket penn an traon an iliz war eün gand ar penn an nec'h nemet pilat a vije graet talbenn an eskopti.
(2) Mont war-eeun gant : suivre directement (un itinéraire).
●(1878) EKG II 14. diou lodenn : unan anezho a ieaz varzu Goulc'han, Plouneour ha Kerlouan ; eben a gendalc'haz da vont var eeun gand an hent braz varzu Lesneven.
D. Bezañ war-eeun dirak : être précisément devant.
●(1877) EKG I 115. n'o doa da dreuzi nemed an hent braz evit beza var eeun dirak ti Loull ar Bouc'h.