v.
I. V. tr. d.
A.
(1) Toucher.
●(1621) Mc 32. Pechiff gand loznet brutal, pe en empligout charnelamant do touig.
●(1838) OVD 123. ur boquet caër, péhani ne faut quet touchal na boulgeal ag é léh. ●(1877) EFV 2. èl-cé sin er groéz e zou ur merch sansibl, turul deur ar pèn ur hroaidur, conzein, touchein én deourn, gobér sin er groéz ar en tâl, rein ur jottad, er bara hag er gùin hag er honzeu ag er gonsécration e zou mercheu sansibl.
●(1905) IVLD 262. o klask guelet ha touch ar re a oa nevez pareet. ●(1907) AVKA 63. touch beven e zae. ●93. Ma tostaas evid touch an arched.
(2) Touch udb. ouzh/doc’h/oc’h ub., udb. : faire qqc. toucher qqn, qqc., appliquer qqc.
●(1860) BAL 217. ar bopl a douche chapeledou outi. ●(1866) FHB 97/355b. Mont a reas ar boan eus he izili dre ma touchet an tamm mezer presius-ze outho. ●(1868) FHB 191/274a. e touge an tam mezer e devoa bet, hag hen touche bep en amzer oc'h he izili clan. ●(1879) BMN 293. Kemend a dud a ziredas evit poket da zaouarn ha da dreid ar c'horf pur-ma, evit touch outhan ha chapeledou ha leoriou a zevosion...
●(1914) FHAB Genver 7. o veza ma n'oa ket c'hoaz goloët he fenn e c'hellas e welet ha touch outan chapeledou ha traou all. ●(1942) DHKN 64. a pe douchas é vizied doh hé ré, é rein he fakadeu dehi, é kleuas un hirisaden é redek drézi adal bizied hé zreid bet gourien hé blèu.
(3) Atteindre.
●(c.1500) Cb 65a. Diraes pe touchaff g. attaindre.
(4) Manier.
●(1659) SCger 76a. manier, tr. «touch.»
B. (marine) Talonner.
●(1979) VSDZ 105. (Douarnenez) ur wech all 'm eus bet touchet aze, tr. (p. ) «Un (lire : une) autre fois j'ai talonné là-bas (en Mauritanie).»
C.
(1) Toucher (le cœur de qqn).
●(1900) MSJO 66. n'hellas ket touch kalon an Aotrou.
(2) Toucher (de l'argent).
●(1935) BREI 423/2c. Hag i o touch, breman, eiz, dek gwech ar pae-ze ! ●(1937) TBBN 15. touchein eih mil [skouid] aral…
D. (musique) Touch ar c'herdin : toucher les cordes, jouer.
●(1633) Nom 213a-b. Canere intus : toucher les chordes : touig an querdinn.
E. Toucher (les chevaux).
►absol.
●(1907) BOBL 19 octobre 160/1a. ha Ian ar mevel…. pehini a douche.
F. [n. verb. substantivé] An touchiñ : le toucher.
●(1576) H 50. An guelet, claeuet, santifu, touchifu ha gout pe blas, tr. « the sight, hearing, smelling, touch, and gout or taste. »
II. V. tr. i.
(1) Touch ouzh udb., ub. : toucher qqc., qqn.
●(1790) Ismar 495. hemb touchal doh er sòl ag er Religion.
●(1849) LLB 1200. Haval doh en aheul, ne douch ket toh en doar. ●(1869) HTC 199. Mes Jesus a ieas d'ho c'haout, hag a douchas outho.
●(1904) ARPA 110. hag e touchas ouz frezilloun he viskamant. ●(1909) FHAB Genver 20. he dent a gouez dre ma touch outo.
(2) Touchañ en ub., udb. : toucher qqn, qqc.
●(1861) BSJ 259. Jesus e laras dehi enta : Ne douchet quet én-an.
●(1913) AVIE 75. kement hani en doé ur gouli benak e gargé arnehou aveit touchein én hou. ●77. ol er bobl e glaské touchein én hou.