Devri

sklêrijenn / sklaerijenn

sklêrijenn / sklaerijenn

f. –où cf. sklaerenn, sklaerien, sklaerion

I.

(1) Lumière, clarté du jour.

(1659) SCger 26b. clarté, tr. «sclerigen.» ●69a. illuminer, tr. «rei sclerigen.» ●75a. lumiere, tr. «sclerigen.» ●(1710) IN I 19. Liquit evez na saffac'h e raoc ar sclerigen. ●(1732) GReg 586b. Lumiere, tr. «Sclærigenn. Van[netois] sclærigean. sclærizyon.» ●778b. Un raïon de lumiere, tr. «sclærigennicg. p. sclærigennouïgou. ur beradicg sclærigenn

(1869) HTC 1. Ha Doue a lavaras : «ra vezo ar sclerijen !» ●(18--) SAQ II 3. da zivac'ha ar venoden evit rei sklerijen d'an hent.

(1903) MBJJ 7. eur wech hadkavet ganimp ar sklerijen. ●(1915) MMED 91. Ar zoudardet a deuas kerkent a gleiz hag a ziou d'an or evit beza a vel, er sklerijen. ●(1921) PGAZ 55. Ar gavotenn a veze great oc'h sklerijenn an deiz. ●(1922) FHAB Eost 240. eur vogidel deo a oa war ar mor hag a zalle ar sklerijenn.

(2) Lueur.

(1877) BSA 280. Da genta e velas sclerijennou souezus a lugerne e creiz an noz.

(1909) KTLR 245. Pelloc'h koulskoude e vel eur sklerijen.

(3) Lumière (donnée par un luminaire).

(1633) Nom 217a-b. Iubar, splendor, fulgor ignis : lueur é resplendisseur du feu : an sclærigen an tan. ●222b. Lux, lumen : lumiere : goulou, sclærigen.

(1903) MBJJ 6. sklerijen ar golo o kouean warnomp euz kroec'h. ●127. An Tado o deuz eun «dinamo» pe eur mekanik da gaout ar sort sklerijen-ze. ●(1910) MBJL 135. sklerijen ar goloio tredan. ●(1933) ALBR 78. sklerijenn goleier koar.

(4) Lumière (du soleil, de la lune).

(1857) HTB 97. sklerigen eur golo dister ha hini an heol. ●(1869) TDE.FB 3a. Au clair de la lune, tr. «oc'h sklerijenn al loar.» ●(1870) MBR 144. Setu ama, va mabik, ann aour-ieotenn dastumet oc'h sklerijenn al loar, d'ar c'houec'hved dervez, hag a rento servich vad d'id, tr. «Voici, mon enfant, l'herbe d'or, cueillie au clair de la lune, le sixième jour ; elle te rendra de bons services.»

(1902) LZBt Du 23. ar vougen a c'harz sklerijen an heol da dont en hon beteg. ●(1903) MBJJ 68. He sklerijen [al loar] a zo distaulet gant ar mor 'vel gant eur mezelour.

(5) Bann, barr sklêrijenn : rayon de lumière.

(1905) KANngalon Ebrel 375. evel eur bann sklerijen euz an nenv. ●(1907) PERS 348. disken a rea varnezhan eur bar sklerijen ouz an env.

(5) Berad sklêrijenn : goutte de lumière.

(1894) BUZmornik 204. gras Doue a skuillaz var he ene eur berad sklerijenn.

(6) Tarzh(ad) sklêrijenn : éclat de lumière.

(1905) MRPL 52. E kreiz eun tarsad sklerijen. ●(1911) RIBR 88. Jakez a welas kouls hag e vreudeur an tarsad sklerijen skedus a yoa dirazan en dremwel. ●(1911) BUAZperrot 67. diskaret gant eun tarz sklerijen. ●885. eun tarz sklerijen a lintr en dro d'ezi.

(7) Eus an eil sklêrijenn d'eben : du matin au soir.

(1981) ANTR 135. Stag eo domestiked ar maner ouz o labour euz an eil sklerijenn d'he-ben, etre daou benn an deiz.

II. sens fig.

A.

(1) Joie.

(1896) GMB 606. pet[it] tréc[orois] eur bugel zou sklerijen en ti, un enfant met un rayon de gaîté dans la maison.

(1952) LLMM 34/48. (Douarnenez) Ur sklerijenn vo din, tr. «cela me sera une joie.»

(2) Compréhension.

(1902) PIGO I 211. ar sklerijen a deu d'in a greiz ma c'housk.

(3) Reiñ sklêrijenn da ub. : éclairer qqn (dans ses choix, ses actions, etc.).

(1621) Mc 75. reit dam entendamant, vn guir sclerigen.

(1741) RO 2487. Mo pet ha ô supluy da rain din scliligen.

B. (religion)

(1) Paradis.

(1727) HB 55. Roit ar reposvan eternel, / Va Doue, dan Anaon fidel, / Ha cacit-y dar sclerigen / Evit ho quelet da viquen.

(2) =

(1864) SMM 20. Ar maro hen deus sclerigennou dispar evit difazia ar re so muia douguet d'ho zechou fall ha d'ar plijadurezou.

(3) Bugale, mibion ar sklêrijenn : les fidèles.

(1907) AVKA 209. rak tud ar bed ho deus muioc'h a fîl en ho stad, evid nan eus bugale ar sklerijen. ●(1929) FHAB Ebrel 130. fallagriez mibien an denvalijenn ne deuio birviken a benn da lakaat mibien ar sklerijenn da fallgaloni.

(4) Sklêrijenn ar Spered Glan =

(1911) BUAZperrot 63. gant Isaias pa skrive ouz sklerijen ar Spered Glan.

III. Eus an eil sklêrijenn d'eben : entre le lever et le coucher du soleil.

(1955) STBJ 6 (K) Y. ar Gow. Tud a boagn e oa ma zad-koz ha ma mamm-goz ha bemdez-Doue, azalek ar mintin betek an noz, pe eus an eil sklêrijenn d'eben, evel ma lavarer, e vrevent o c'horf da gas o labour en dro, evit gounit o zammig kreun hag hini o bugale. ●(1981) ANTR 76 (L) *Tad Medar. Mamm a gred stard ema daoulagad an Aotrou Doue o para war he buhez pemdezieg, euz an eil sklerijenn d'he-ben. ●135. Stag eo domestiked ar maner ouz o labour euz an eil sklerijenn d'he-ben, etre daou benn an deiz.

Ce site utilise des cookies pour son fonctionnement.En savoir plus...