prép., adv. & conj.
I. Prép.
(1) Plus de.
●(1732) GReg 683a. Outre, au-delà, tr. «ouc'hpenn. ouzpenn. Van[netois] opeen. ê-peen.»
●(1878) EKG II 158. n'en deuz ket an ear da gaout ouc'hpenn unnek vloaz.
●(1903) MBJJ 233. breman 'zo ouspenn naontek kant vla. ●(1907) BOBL 10 août 150/3a. Peb den a baë 'spenn tregont skoed. ●(1922) EOVD 64. ne chomet ket openn un ér.
(2) En plus de, outre.
●(1612) Cnf 36a. Ouz pen an pechet. ●(1633) Nom 209b-210a. Mantissa, additamentum, auctarium, corollarium, accessio : surplus : an auantaig, an pez á roer ouz pen an musun (lire : musur).
●(1659) SCger 87a. outre, tr. «ouzpen.» ●outre ce, tr. «ouzpen quement-se.»
●(1866) FHB 91/307b. Euspenn an drederen-ze, e roe c'hoaz d'ar beorrien kement liard a c'helle da zestum. (…) Euspenn an Tad-ze a rene neuze ar scolach.
(3) Plus que.
●(1860) BAL 90. Laerez, ober treitouriez, lezer dle da baea, ober gaou, kemeret ouspen e vir, procezi.
(4) [devant un v.] Plus que.
●(1878) EKG II 74. Ouc'hpenn riskla he buez, siouaz ! e doa great.
(5) D'autres que.
●(1925) CHIM 19. ouspen c'houi 'zo da gomz aman !
(6) Bezañ ouzhpenn da ub. : être plus fort que qqn.
●(1953) BLBR 60/8. Ata Jakez, n'eo ket ouspenn d'it ! ●(1994) MARV xiii 7. (Pleiben) Med, ar re-man n'int ket ouspenn din.
(7) Ailleurs.
●(1922) IATA 30. Ha neuze ma nout ket eaz avalc'h var da aelou, ouspenn aman e vezo bara hag amann da zibri evit Goulc'han...
B. Loc. prép.
(1) Ouzhpenn da : outre.
●(1907) AVKA 93. ouspenn d'e diskibien. ●(1924) ZAMA 88. Ouspenn d'e wreg Margodig.
(2) Ouzhpenn eget : plus de.
●(1854) PSA I 168. open aveit mil vlai é raug m'en dé bet deit hur Salvér an en doar. ●(1854) PSA II 88. Open eit deu gand vlai. ●(1879) BMN 266. oc'hpenn evit mil den. ●269. Ouspenn evit tri-ugent vloaz.
(3) En ouzhpenn : outre.
●(1633) Nom 53a. Obsonium : pitance, toute viande outre le pain & le vin : pitançc, pep seurt boüet en ouz pen an bara hac an guin.
C. Lakaat ouzhpenn : ajouter.
●(1914) KLBD 31. Evit disaotri ar c’hreier, lakit ouspen plouz.
II. Adv.
A.
(1) Plus.
●(1945) GPRV 4. Alies e pad ar pedennou eun eur pe ouspenn.
(2) Qui plus est.
●(1612) Cnf 26a. Hac ouzpen nep so beneficet, so obliget da ober restitution ves an frouez receuet gantaff.
●(1849) LLB 581. Open, tra herisus ! el loned e gonze.
(3) En plus, en outre.
●(1876) TDE.BF 486b. Oc'h-penn, oc'hpenn, adv., tr. «Davantage, en sus, en plus, en outre,, encore, outre, tr. «Pevar gwennek oc'h-penn, quatre sous en plus.»
●(1942) DHKN 85. ohpen deu gouviad ’zas dehè ’n em-letat.
(4) Ur wech ouzhpenn : une fois de plus.
●(1957) AMAH 147. e roas hemañ e c'her da ziyalc'hañ ar pezh a vije ezhomm evit adstagañ ganti ur wech ouzhpenn.
B. Loc. adv. Ouzhpenn da se : qui plus est, bien plus.
●(17--) EN 1440. hac ous pen da se hoais filor on dar roué, tr. «et en plus de cela je suis encore filleul du roi.»
●(1829) IAY 144. Ac ouspen da se, Doue memes eo a c'houlen diguenemp ar pratic deus ar vertu-se. ●(1836) GBI I 436. Ouspenn da ze a fellfe din / Difenn ho kaoz ha ma hinin, tr. «Bien plus, je voudrais / Défendre votre cause et la mienne.» ●(18--) KTB.ms 14 p 260. Ouspenn da-se, paotr koant a oa iwe.
●(1907) AVKA 184. Med an Doktor e fellas dehan diskoue e oa ouspenn da ze en e c'houlen. ●(1919) BUBR 10/264. Ouspenn da ze eo red hen kas war adrenv.
III. Loc. conj. Ouzhpenn ma : outre que.
●(1612) Cnf 3a. Ouzpen ma maruent gant Atrition hep muy quen eues ó pechedou. ●28b. ouz pen ma pech maruelamant.