Devri

kraban

kraban

f. & adv. –où

I. F.

A. (en plt d'un animal) Griffe, serre.

(1659) SCger 139a. crabanou, tr. «griffes.» ●(1732) GReg 473a. Griffe, ongle de bêtes, d'oiseaux, tr. «Van[netois] crabann. p. ëu.» ●862a. Serre, griffe d'un oiseau de proïe, tr. «craban. p. crabanou.» ●(1744) L'Arm 178a. Griffe, tr. «Craban.. neu : Crabon.. nieu, neu. m.» ●(17--) TE 282. é ivinèt èl crabanneu ur splahouër.

(1910) MAKE 30. Moumoutig he doa pourmenet he c'hrabanou furch-difurch en arbel leaz.

B. fam. (en plt de qqn)

(1) Main, louche, poigne.

(1732) GReg 702a. Pate, la main de l'homme, tr. «Craban. p. crabanou

(1866) BOM 30. He vamm a rastell, enn hent braz, / Gand he c'hrabanou, fiez glaz.

(1907) FHAB Mezheven 100. lardeza kement a grabanou didalvez. ●(1925) FHAB Gouere 276. o welet krabanou an nostant-man, ne oa ket brao mont da c'houlenn digantan ped eur e oa. ●(1929) SVBV 173. kig ha fars gand ar c'hraban.

(2) Griffe.

(1787) BI 260. crabanneu hou ennemiss cruel.

(1867) BSSo 14. de dennein en ineaneu a grambaneu en diaul.

(1910) ISBR 128. kraboneu hé éneberion.

C. (botanique) Ciguë.

(1942) VALLsup 33b. Ciguë, tr. «kraban

II. [en locution]

(1) Lakaat, astenn, teurel, tapout e graban(où) war udb. : faire main basse sur qqc.

(1878) EKG II 298. lakaat e graban var ialc'h ar mestr. ●(1894) BUZmornik 877. Epad ann amzer-ze, ar roue a lakea he graban var holl zanvez ann arc'heskop.

(1908) FHAB Mae 139. Ar ganfarted diskurpul ha divergont-se eur veach ma zint deuet a benn (…) da asten ho c'hraban var ar galloud ha var an danvez. ●(1910) MBJL 4. Ar Romaned-se, a oa dija kement a boblo en o domani, a fellas d'ê ive lakat o c'hraban war broio ar Gelted. ●14. Ar vro o deus laket o c'hraban warni. ●(1914) FHAB Gouere 197. Laket o c'hraban varno epad o brezelliou diveza. ●(1919) BUBR 1/18. ne vije ket bet pell o tapout e grabanou war Vienne-ar-C'hastell. ●(1925) FHAB Eost 309. kement bro e c'hell Fanch ar Gall teurel e graban warni. ●(1926) FHAB Meurzh 105. Pa deuas Kezar da deurel e grabanou war Bro-C'hall.

(2) Kouezhañ etre, dindan krabanoù ub. : tomber entre les griffes, les pattes de qqn.

(1928) BREI 54/1b-c. ha da vab a gomze eus skarboti kement gwenn a gouesfe etre e grabanou... ●(1929) FHAB Mezheven 228. Eun dervez, unan eus listri ar marc'hadour lien a gouezas etre krabanou eun toullad laeron-vor. ●(1936) BREI 458/1d. da zidalla ar bobl kouezet dindan kraban tud Moskou.

(3) Lakaat e graban war kabiez ub. : mettre la main sur qqn.

(1909) FHAB Kerzu 378. Gant ma c'hellin, eme Olier Grenn, lakat va c'hraban var e gabiez da unan benag anezo, e kousto d'e lêr.

(4) Bezañ digor e graban : être enclin à voler.

(1921) PGAZ 5. d'an nep a zo hirr e vreac'h ha digor braz he graban.

(5) Krabanoù an Ankoù, ar marv : les griffes de la mort.

(1732) GReg 814b. Ce Medecin l'a ressuscité, tr. «Ar Midicin-hont èn deus tennet anezâ eus a grabanou an ancqou

(1911) BUAZperrot 436. n'o devoa nemet eur ger da lavaret evit en em denna eus a dre krabanou ar maro.

II. Loc. adv. War e graban(où) : à quatre pattes.

(1659) SCger 23a. aller a chatons, tr. «mont voar e grabanou.» ●(1732) GReg 602a. Marcher à tâtons, ou à chatons, tr. «Qerzet var e grabanou

(1874) FHB 479/68b. var he grabanou evel eur guescle. ●(1894) BUZmornik 5. Neuze e poaniaz adarre da vont a ruzou ha var he grabanou betek ann aoter-ze.

(1908) PIGO II 122. e redas war e grabanou betek ar c'hleun tostan ! ●166. War e grabanou e redas da dapout unan ane. ●(1922) FHAB Meurzh 89. ar memez grouan / E kerze varnezo gwechal war e graban. ●(1934) BRUS 95. A quatre pattes, tr. «ar (me, te,) hraboneu ou tapineu.»

Ce site utilise des cookies pour son fonctionnement.En savoir plus...