m. keger, kegi, kigi, kejer
I. (ornithologie) Coq.
●(1464) Cms (d’après GMB 112). Cog, coq g. id. ou jau, ou jal, ou gal. ●(1499) Ca 19a. Bell an queguy. bataille entre les coqs ou gaulx. ●39a. Coc. g. coquu. ●46a. Coq. g. idem ou iau ou gal. ●(c.1500) Cb 48a. g. petit cochet. b. cog byhan. ●g. coc chantant. b. cog quinyadus. ●chant de coq a lheure de minuyt que len dit cog chantant. b. can an coc da hanter nos. ●(1580) G 710. Pan clevy an queguy, tr. «Quand tu entendras les coqs.» ●771. An coc a clevaf, tr. «J'entends le coq.» ●776. queguy, tr. «Les coqs.» ●(1633) Nom 36b. Palea : la barbe d'vn coq : baru an cocq. ●39b. Gallus gallinaceus : coq : cocq, quillocq, quillecq. ●227b. Gallicinium : quand le coq chante : pa can an cocq.
●(1659) SCger 31b. Coq, tr. «coq p. queger, pe quegui.» ●(c.1718) CHal.ms ii. coq, tr. «ur c'hoq pl. h/queguer.» ●(1732) GReg 209b. Coq, oiseau domestique, tr. «qocq. p. qegui, queguer.»
●(1876) TDE.BF 357b. Kog, s. m. V[annetais] T[régor], tr. «Coq, oiseau domestique ; pl. keget, en Vannes ; kegi, keger, en Tréguier.»
●(1902) PIGO I 210. ar c'hok-man na gano ken. ●(1906-1907) EVENnot 32. (Ar Veuzid) Ne meuz ket kalz a bolezi eur stal gigi avad em euz. ●(1910) EGBT 47. ma c'higi ha ma folizi. ●(1908) FHAB Gwengolo 274. ar c'hejer euz o c'hlud. ●(1919) MVRO 7/4d. Kan ar c'hegi. ●(1922) LZBt Gwengolo 37. Ar c'higi a gane. ●(1964) KTMR 12. Kegi a ganas.
(2) Coucou.
●(1499) Ca 46a. Coq. g. cucu.
(3) fam. Kog ar barrez : coq de paroisse.
●(1829) HBM 1. pe evel a lavarer, coq ar barros.
(4) fig. Kog bihan : freluquet.
●(1980) MATIF 163. Me a reî d’ar c’hoq bihan-ze tevel !
II. (Onomatopées qui imitent le) chant du coq, loc. interj.
(1) kog-kog-kog.
●(1938) BRHI 174. Kok ! kok ! kok ! a ra va c'hok.
(2) kogalugalug.
●(1952) LLMM 31/59. Kan ar c'hilhog, hervez ar vugale : kog a lug a lug !
III.
(1) Ruz evel kribenn ur c'hog : très rouge.
●(1970) BHAF 139 (T) E. ar Barzhig. Fulori a rae ha ruz-minabl e benn evel kribenn eur hog.
(2) Spazhañ ar c'hog : faire des ricochets sur l’eau.
●(1931) VALL 660 (G). Faire des ricochets (sur l'eau), tr. F. Vallée «V[annetais] spawein er hog.»
(3) Pinous evel ur c'hog dibluñvet : (être) très penaud.
●(1838) CGK 5 (Ku) P. Proux. E teu divrago dar guer / Pinous vel eur c'hoq diblunet.
●(1937) SAV 6/5 *Erwanig. Ha n'am boe ket da ober nemet distrei d'ar c'hazarn pinous evel eur c'hog dibluet.
(4) Ruz evel ur c'hog : très rouge.
●(1970) BHAF 228 (T) E. ar Barzhig. Aet e oa ar paourkaez Mikael ruz evel eur hog. ●(1972) LLMM 150/35 (T) E. ar Barzhig. Deut da vezañ ruz evel ur c'hog.
(5) En em lardañ evel kigi : voir lardañ.
(6) Vioù e toull revr kog an tour : voir vi.