f. (astronomie)
I.
(1) Vénus.
●(1499) Ca 102a. Guelelouenn. vide in gueleuyff. ●102b. ga. lestoille du iour. b. guelelouuenn. ●104a. Guerelouenn. g. lestoile du iour. l. hic vesperus / ri. Jdem vesper / eris. Jtem vide in gueleuyff. ●(c.1500) Cb 104a. Guerelouann. g. lestoile du iour. ●(1521) Cc. Guelelouenn : vide in gueleuyff.
●(1727) HB 77. Pedit / Verelaôen so sclear meurbet, tr. «Stella matutina, ora.» ●(1732) GReg 375a. L'etoile du matin, ou de l'aurore, tr. «Ar guëlelaouëñ. ar guerelaouenn. ar verelaouenn. Van[netois] er vurlëuën. er vourleüen.» ●(1752) BS 572. ar virlaouen brillant-màn.
●(c.1825-1830) AJC 939. anved och guerhes sac stereden ar mor a vurlouen. ●(1864) SMM 227. Pa zispag ar verelaouen. ●(1876) TIM 47. ha ni e huélou er stiren-rid, hanhuet Guinér, er Verlehuên, stiren en dé, pé stiren en noz, revé ma vé gùélet é splannein ar en dé pé d'en noz. ●(1880) SAB 248. Vereraouen, goulaoui deiz. ●(189?) SAU.DIHU 148/350. Én tu doh er saù-hiaul, er verleuen joéius.
●(1907) FHAB Gwengolo 196. planedennou, e giz ar verelaouen, o kerzet en dro d'an heol. ●(1978) BZNZ 11. (Lilia-Plougernev) ar werelaouenn a zo savet !... Ar werelaouenn, ar steredenn vras, ket ?... Ar re gozh 'm eus klevet oc'h ober anv dac'h an dra-se...
(2) Aube.
●(1633) Nom 227a. Aurora : l'aube du iour : an verelaouen.
II.
(1) Koant evel ar werelaouenn : très joli.
●(1870) FHB 257/379b. Santez Tereza, o veza eun dervez o vale dre he c'houent, a velaz en eun taol dirazhi eur bugel bihan, coant evel ar verelaouenn. ●(1889) ISV 21 (L) G. Morvan. a velaz en eun taol dirazhi eur bugel bihan, coant evel ar verelaouen. ●(1928) FHAB Mezheven 195 J. l'Helgouac'h. Tremet eo ar miz laouen, / Koant evel ar werelaouen. ●(1928) FHAB Mezheven 219 (L) *Tintin Anna. Eur wreg yaouank, koef ha gwiskamant Kerne ganti a deuas da jom em farrez : koant oa evel ar werelaouenn.
(2) Skedus evel ur werelaouenn : très brillant.
●(1874) FHB 489/150a (L) G. Morvan. Perrina, fouge enhi ha skeduz evel eur verelaouen. ●(1877) MSA 38 (L) M. Peron. Mari oa o tont var an douar skedus evel eur vouerelaouen.