f. & interj. gisti, gasted
I. Putain.
●(1499) Ca 91a. Gast. g. putain. l. hec putida / e. ●(1612) Cnf 13a. pautresset ha quistiff public. ●(1621) Mc 52. honhont so gast. ●(1633) Nom 327a-b. Meretrix, scortum, nouaria, lupa, diabolare prostibulum : putain, paillarde : vn gast, paillardes, gouam.
●(1659) SCger 99a. putain, tr. «gast, p. guisti.» ●149b. gast pl. guisti, tr. «putain.» ●(c.1718) G 95 / 154 - H 155 / 191 - I/J 191 / 271 - K 271 - L 272/325 - M 325/422) (N 1/31 - O 32/70 - P 71/219 - Q 220/242 - R 242/426) (S 1/138 - T 149/251 - U/V/W 252/343 - Y 343/344 - Z 344/345)">CHal.ms ii. garce, tr. «gast' pl. güisti, rederés, redereset, puten.» ●(1732) GReg 766b. Putain, tr. «Gast. p. guisty.» ●(1744) L'Arm 118a. Drolesse, tr. «Gasste.. guissti.» ●311b. Prostituée, tr. «Gaste.. guisti.» ●315b. Putain, tr. «Gasste.. guissti.» ●(1752) PEll 330. âst, Femme débauchée & prostituée. Lat. meretrix. Plur. Ghisti. ●(17--) EN 574. mestres voar ar guisty !, tr. «maîtresse sur les putains.»
●(1927-1930) LUMO 62. Egist eur c’hast e tommder en em roes d’an holl. ●(1963) LLMM 99/269. Ar manac'h diveleget-se a oa bet kaset kuit eus e gouent abalamour ne veze troet e spered nemet war du ar vuhez diroll hag ar gisti.
II. [terme qui renforce les adv. interrog.]
(1) Pelec'h ar c'hast ? : où diable ?
●(1935) NOME 88. Pelec'h ar c'hast emañ ar c'hloareg-se ? ●(1982) MABL I 150. (Lesneven) da b'lec'h ar c'hast e vije a' wetur.
(2) Petra ar c'hast ? : que diable ?
●(1943) SAV 28/37. Petra ar c'hast a zo kroget e reor saout ar gêr-mañ. ●(1994) MARV xiii 5. (Pleiben) Med petra ar hast a zo c'hoarvezet ?
(3) Piv ar c'hast ? : qui diable ?
●(1965) LLMM 110/147. Piv ar c'hast a c'hell douarañ houarn ?
III. Interj.
A. Putain !
●(1935) NOME 99. Ya, gast ! Jos al Louarn... An eil, war an trede renk.
►[au plur.]
●(1959) BRUD 10/78. Gastou ! Eur gwall deod e-teus, paotr !
B. [en locution]
(1) Gast an ognon ! : putain des oignons !
●(1905) BOBL 21 octobre 57/1b. Gast an ougnoun ! ma mignon ker, / Meuz aoun o peuz glazet ho ler ! ●(1958) ADBr lxv 4/514. (An Ospital-Kammfroud) On jure souvent par ce mot : gast an ognon !
(2) Gast an ampez =
●(1962) LLMM 92/190. «Gast an ampez ! Mil mallozh ruz !» a sakreas Frañsig. ●(1963) LLMM 96/7. «Gast an ampez !» a bec'has ar medisin.
(3) Gast ar gurun ! : putain de tonnerre !
●(1974) SKVT III 55. Pell emañ Beg-Meilh, gast ar gurun !
(4) Mil c'hast ! : mille putains !
●(1962) LLMM 92/191. «Mil c'hast !» emezañ, kounnaret holl d'e zaou gavandad.
(5) Mil c'hast ruz : mille putains rouges !
●(1964) LLMM 102/28. Hañ !... Petra 'glevan, mil c'hast ruz !
(6) Tri mil c'hast ! : trois mille putains !
●(1935) NOME 55. O tri mil c'hast ! ●(1936) IVGA 27. Dañsit dañsou furoc'h, tri mil c'hast ! ●(1938) WDAP 2/92. Er maez ac'han, tri mil c'hast !
(7) Tri mil c'hast ar voulc'hurun kac'het gant revr an diaoul ! : trois mille putains de la boule de tonnerre chiée par le cul du diable !
●(1936) IVGA 283. – Gast ! gast ! gast ! tri mil c'hast ar voulc'hurun kac'het gant revr an diaoul !
(8) Gast ruz an diaoul ! : putain rouge du diable !
●(1957) BRUD 2/86. N'emaoh ket brao amañ ! Gisti ruz an diaoul ! Amañ emaoh hag e chomoh !
C. [dans des injures, des imprécations]
(1) Mab ar c'hast : fils de putain.
●(1580) G 654. Cae comps da nep azcar dyssaffar map a hast, tr. «Va, parle à qui t'aime, sans bruit, fils de ribaude !»
●(1783) BV 769. map ar gast ebrean pedra a res te asse. ●(17--) EN 993. Que (a) a bars voair da ben, mab ar hast jfronted, tr. «Va dedans sur ta tête, fils de putain effrontée.»
●(1943) SAV 29/8. Chat 'ta, mab ar c'hast laer !...
(2) Mab gast : fils de putain.
●(17--) EN 1124. da laquad en genou ar mab cast peisand, tr. «pour mettre dans la bouche du fils de putain de paysan.» ●1299. Re a langag, mab gast, (a) fel dah da varboullin, tr. «Trop de langue, fils de putain, vous voulez barbouiller.» ●(17--) BMa 187. Ar map cast en deus ma sromplet, tr. «Le fils de putain m'a trompé.» ●799. Tech am fas map cast dislivet, tr. «Hors de ma vue, fils de putain pâlot !» ●1175. La var din map cast assotet, tr. «Dites-moi, fils de putain stupide.» ●1186. ar map cast filouter sé, tr. «Ce fils de putain filou !» ●1497. Guenin eman ar born map cast loué, tr. «Moi, j'ai l'as, fils de putain nigaud.» ●(17--) FG II 26. tao mab cast balbouesennek.
(3) Ar c'hast a : la putain de.
●(1980) LIMO 15 novembre. ni e zei de benn ag er gasted a Brusianed…
D. [en composition soudée]
(1) Boulc'hast ! : boule de putain !
●(1924) LZMR 5. «Boulc'hast ! a yud ar Beuzeg, kouezet oun en eur poull ! ●(1938) WDAP 2/86. Roit d'in ar banne-se, boulc'hast ! ●(1947) YNVL 149. Boulc'hast ! Tapit din va dilhad ! ●158. Ha tostaat a raimp, boulc'hast !...
(2) Boulc'hast ar gurun ! : boule de putain du tonnerre !
●(1936) IVGA 243. Boulc'hast ar gurun ! Eur fri bigoudenn he do, an taol-mañ ! ●(1973) SKVT II 35. Mont a reot d'ar skol, boulc'hast ar gurun !...
IV. (Blasons populaires)
(1) Gisti : surnom des femmes de Logoman à la Forêt-Fouesnant.
●(1878) SVE 966. Kleier Fouesnant a respount : / Gisti holl! / Gisti holl!
(2) Gisti Perred : surnom des habitants de Perret.
●(1911) DIHU 72/272. Laret e hrér Gisti Perred (C.-du-N.). ●(1947) BRMO 32. ceux [= habitants] de Perret, Gisti (garces).
(3) Gasted Kiberen : surnom des habitants de Quiberon.
●(1911) DIHU 71/255. Gosted Kiberén e vehé diés dehé um stropein get ré erbet, rak merhat nen des nameité hag e lar gosted é léh gasted pé gisti.