f. –où, girzhi, girzhier
I.
(1) Buisson.
●(1499) Ca 91a. Garz. g. buysson. ●(1633) Nom 47a. Rubeta : grenouille du buisson : ran garz, ran á vez en cleuzyou.
(2) Haie de talus.
●(1633) Nom 241a. Sepes, sepimentum, septum : vne haye : vn gartz, vn quaë.
●(1659) SCger 64b. haie, tr. «garz, p. guirzier.» ●65a. halier, tr. «garz.» ●149b. garz pl. guirzier, tr. «haie.» ●(1710) IN I 210. ar vugaligou, pere a zalc'h crog en o Zat gant un dourn hac a gutuil mouar gant eguile ahed ar c'harz. ●(1732) GReg 484a-b. Haïe, abrisseaux, & halliers plantez sur un fossé, tr. «(Leon. Qaë. p. qaëou. ar c'haë.) Ailleurs. Garz. p. guirzyer. (Van[netois] garh. p. garhëu.» ●(1752) PEll 330. Garz Est aussi une haie, ou clôture de jardin, de Parc &c. Plur. Ghirzier. [Ven[netois] Garh, haye plantée sur une terre élevée du fossé.
●(c.1825-1830) AJC 4833. dreist dar herger. ●(1838) CGK 4. lampat dreist ar guircher. ●(1849) LLB 192. garh ha fojel. ●375. hemb nuehat é herhier. ●730. sewel gerhier. ●(1857) CBF 114. ho astenn oc'h ar c'harz da zec'hi, tr. «l'étendent sur la haie pour la faire sécher.» ●(1861) BSJ 301. hèd-ha-hèd d'er guerhér. ●308. monnèt dré en henteu ha hèd-ha-hèd d'er guerhér. ●(1878) EKG II 88. Eur c'harz lann daou vloaz. ●155. ar girzier lann. ●(1883) MIL 172. Klevet a reas eur vouez kaer meurbet o tibrada dreist ar girsier.
●(1907) PERS 169. ar girzier a oa evel pa vije krog an tan ennho. ●302. ar voutail oc'h euz kuzet er c'harz. ●(1924) BILZbubr 40/898. penôs stigna antell pe las er c'hirjer. ●(1925) SFKH 9. Er vro-zé nen des ket gerhér èl drémen. ●(1942) DADO 7. dre ar prenestr hanter-digor e klever ar gelven o filipat dindan an doenn ha war ar c’harz.
(3) par ext. Talus.
●(1982) PBLS 535. (Langoned) garzh, girzhi, tr. «talus.»
(4) Aiguillon.
●(c.1200) Glb (d’après Fleuriot). fetgart ‘fides apera’.
II.
(1) Mont er c'harzh : louper, manquer, avorter (un projet, etc).
●(1952) LLMM 32-33/136 (Ki-Douarnenez). Aet er c'harzh, tr. P. Denez «(projet) avorté.» ●(1955) STBJ 83 (K) Y. ar Gow. Ha gant aon da veza tromplet, evel ma lavare, e chomas Yann hep dont ken war-dro ma maeronez, hag e yeas an traou er c'harz. ●208. Met, a-wechou, e lakee an teotou milliget dizunvaniez da zevel etre ar pôtr hag ar plac'h pe etre o zud, hag e yee an traou er c'harz, zoken war-lerc'h an embannou. ●(1957) BRUD 2/29 (K) Y. ar Gow. Plijoud a ree deañ e verh-kaer da veza hag e roas e asant, gand aon e yaje Tin en e voutou hag an dimezi er harz.
(2) Kas d’ar c'harzh : louper, manquer, avorter (un projet, etc).
●(1943) VKST Meurzh/Ebrel 237. eun dimezi kaset da benn, eun dimezi kaset d’ar c’harz.
(3) Lammat dreist ar c'harzh : dépasser les bornes.
●(1957) AMAH 192-193 (T) *Jarl Priel. Evidon da vezañ boaz ouzh doareoù ar varnerien gaezh e chomis souezhet krenn, rak gwech ebet n'o devoa evelkent lammet dreist ar harzh (lire : c'harzh) evel an dro-se.
(4) Dont dreist ar c'harzh :
●(1877) FHB (3e série) 6/44a (L) *Yann ar Gervrugenn. Ar pec'her en deuz evit mestr dinatur an avaristed, a grign he galoun noz-deiz, hen doug da laerez pe da viret ar madou deut dreist ar c'harz.
(5) Chom ouzh ar c'harzh : qui n’est pas terminé. Cf. chom ouzh an drez.
●(1925) BUAZmadeg 881. Al lenner a gavo, ama hag ahont, faziou el leor-man : eul lizeren benag choumet a istribill ouz ar c'harz, met ar faziou-ze a zo dister; al lenner ho difazio dre ma yelo.
(6) Mont garzh ha fozell : zigzaguer.
●(1939) RIBA 42 (G) Y.-V. Henoù. Ha monet e hrè, èl un dal, get é hent, garh ha fozel.
(7) Ar girzhier a glev : qqn pourrait nous entendre.
●(1903) GBDV 186 (G). Er gerhiér e gleu.
(8) Bezañ frotet gant eoul garzh : voir eoul.
(9) Mont dre gleuz ha garzh : voir kleuz.
(10) Mont kleuz ha garzh : voir kleuz.