v.
I. V. tr. d.
(1) Saccager, détruire.
●(1557) B I 775. Ha doe gardis en punisso / Da neant eff en dismanto, tr. «Dieu le punira sévèrement, et le détruira.»
●(1732) GReg 295a. Dissiper, consumer, détruire une chose, tr. «Dismanta. pr. dismantet. (Van[netois] dismanteiñ pr. et). dismantra. pr. dismantret.» ●(1744) L'Arm 112b. Dissiper, (…) Détruire, tr. «Dissmantein.»
●(1911) BUAZperrot 221. o tismantri dre an tan hag ar c'hleze kement tra en devoa graet. ●(1915) HBPR 11. dismantri ar c'hestell a zo en dro d'eomp.
(2) Ravager (un pays).
●(1882) BAR 212. da zont da laerez ha da zismantra Breiz-Izel.
●(1906) KANngalon Mae 116. evit dismantri ar vro. ●(1911) BUAZperrot 262. a venne dismantri kement bro ma taolent troad enni. ●558. dismantri ar vro.
(3) Dilapider.
●(c.1718) CHal.ms i. Il a consumé tous ses biens, tr. «dismantet endes bloh e zanné.» ●Dissiper manger son bien, tr. «dismantein ol e zanné ol é binuidigueh, ol é vadeu.» ●(1744) L'Arm 309a. Prodiguer, tr. «Dismanttein danné.»
●(1912) BUAZpermoal 698. êt pell diouz ar gêr da zismantr e zanve. ●(1913) AVIE 206. dismantein e hras é zañné é hobér chervad. ●(1925) SFKH 38. Dèbrein, pé kentoh, dismantein e hras rah é vadeu. ●(1932) GUTO 1. Dismant e hrè é zañné é treu fal.
(4) Gaspiller.
●(1901) EPLQ 38. M. Vallée m'a appris qu'on dit en haute Cornouaille dismañto 'r bara gaspiller le pain. ●(1903) MBJJ 92. dismantr yec'hed ha bue en broio ha nan int ket goall yac'huz.
(5) Dismantriñ e amzer : perdre, gaspiller son temps.
●(1932) BRTG 99. hemb dismant amzér. ●(1939) RIBA 24. bourein e hrè paod muioh é tarempredein er gouréneu eget é tismant é amzér éh obér el liz. ●39. Nen don ket bet mé eùé é tismant me amzér.
(6) Défaire, dissiper (une armée).
●(17--) TE 25. ean e zismantas ou Armé.
●(1911) BUAZperrot 294. endre m'edo an tan hag ar c'hazarc'h o tismantri arme ar barbared.
II. V. intr.
(1) Se mourir, dépérir.
●(1530) J p. 189b. Na ne guillif tam suramant / Beuaf gant langour ha tourmant / Dre e bout absant ez dismantaf, tr. «Telle est ma torture, telle ma défaillance, que je ne puis plus vivre éloignée de lui, que je me meurs !»
●(1659) SCger 39a. deperir, tr. «dismanta.»
●(1868) KMM 201. ne c'hallint mui erzel ouz ar c'houez cre a zavo diouz va c'horf prest da zismantri. ●(1869) FHB 240/243a. Koz evel ma'z oa oc'h penn, a zeiz da zeiz e tismantre, e tizec'he var he zreid. ●(1880) SAB 40. abars mervel, o tismantri er poaniou, goude brevi gant al labour, dissevelebi, difurmi, gant poaniou corf.
●(1905) HFBI 56-58. dismantri a réant, ma vézé clévet ab dud ô lavaret, na badint ket pell er guissé. ●(1909) NOAR 58. Daoust hag-en ema ho rouanteleziou o tismantri ?
(2) Se déchaîner, faire rage.
●(14--) N 882. Gant an tourmant oz dismantaf, tr. «Avec la tourmente qui se déchaîne.»
(3) Se dissiper.
●(1659) SCger 44b. disparoistre, tr. «dismanta.» ●(1790) PEdenneu 216. Me gar bamdé calz a dreu e zismantt èl er moguéet. ●(1790) MG 159. é corv pedair-ær-ar-n'uguênt me fortun e zismantas èl ur voguêdèn.
III. V. pron. réfl. En em zismantriñ : s'autodétruire.
●(1854) PSA I 284. ou goal-gonzereaheu hum zismantou a nehan ou hunan.
●(1926) FHAB Kerzu 288. Breiz breman, gant a niver a gredennou pe, kentoc'h, a amgredennou a gaver etouez an dud, a zo eur Vreiz oc'h en em zizober, oc'h en em zispenn, oc'h en em zismantri. ●(1937) TBBN 42. de viret azohté a hum zismant get ou foetereheu pamdiek.