v.
I. V. intr.
(1) Se reposer.
●(14--) Jer.ms 135. Cannat tyzmat a tyz em amprys na dysquyz, tr. «Messager, vite, vite, en (exécutant) mon dessein, ne te repose pas.» ●(1557) B I 475. Quent discuizaff me he claffo, tr. «Avant que je me repose, je la rendrai bien malade.»
●(1659) SCger 41b. se delasser, tr. «discuiza.» ●(1732) GReg 260a. Se delasser, tr. «Discuyza. pr. discuyzet. Van[netois] dicuëheiñ. discuyheiñ.» ●260b. Delassons-nous un peu, tr. «Discuyzomp un neubeud.» ●(17--) TE 17. Commance e rai Noé hac é vugalé discuéh ag ou misérieu.
●(1860) BAL 240. pennadouigou discuiza.
●(1900) MSJO 96. An aneval en deus eul lok evid diskuiza. ●(1904) DBFV 49a. dichuéh, dichuih, diskuéh, diskuih, et –ein, v. n., tr. «se reposer.» ●(1914) MAEV 213. ha ra ziskuizo hoc'h izili dre eur c'housk c'houek ha reiz. ●(1912) MMKE 108. Ar re-varo henoz a deue a vagad / Da zibri, da diskuiz.
(2) Diskuizhañ eus ober udb. : se reposer de qqc. (en en faisant une autre).
●(1904) BSAB 10. diskwizan eus lenn a re aliez en eur skrivan.
(3) [empl. comme subst.] Repos.
●(1860) BAL 184-185. eno ema an discuiza goude poaniou ar vuez-ma.
●(1943) FATI 12. dervez an diskuiza.
►Ober un (tamm) diskuizhañ : se reposer.
●(18--) SAQ I 334. Eur veach, Jesus a rea eun diskuiza.
●(1976) BAHE 91/9a. deut da vro Bempoull d'ober un tamm diskuizhañ.
(3) (agriculture ; en plt de la terre) Être en jachère, être laissé en jachère.
●(1834) SIM 69. red mad eo d'an douar discuiza. ●(1849) LLB 91. Lausket ur hueh penak hou parkeu de zichueh. ●(1864) KLV 6. ann douar a rank diskuiza.
●(1910) MBJL 62. o vean ma lezer an douar da ziskwizan dindan peuri. ●(1960) EVBF I 331. pour «laisser la terre se reposer» : lesk an douar (…), da gemer e dremp, da gemer e deil, L'H[ôpital-Camfrout], da ziskuiza, Ploz[évet], da zihana, Plovan.
(4) par ext. Cesser.
●(c.1680) NG 1709-1710. En Vzeuion infam / Biscoueh ne discuizehant / Ner gouall traittou ha scouign.
●(1825) COSp 21. n'en dès quet discuéhet a ridec arlerh en avat fariet. ●(1843) LZBg 1añ blezad-2l lodenn 39. erhoalh, erhoalh, discuéhet a scoein. ●48. ne ziscuéhent quet a ouilein.
●(1909) DIHU 45/236. Kin meit glaù ! Kin meit glaù ! ne zichuéh a hobér. ●(1921) BUFA 95. en énedigeu e sentas doh é voéh hag e zichuéas a drouzal. ●(1934) DIHU 274/118. Arheskob Roahon en des alijet diskuih a rein bara benniget én overen.
II. V. tr. d.
(1) Reposer (qqn).
●(1904) DBFV 49a. dichuéh, dichuih, diskuéh, diskuih, et –ein, v. a., tr. «reposer, délasser.» ●(1907) PERS 84. Deuit d'am c'haout, c'houi oll hag a zo skuiz, ha me ho tiskuizo. ●(1910) MAKE 84. hag e konti d'in kontadennou mam-goz d'am diskuiza !
(2) Reposer, défatiguer (telle ou telle partie de son corps, etc.).
●(c.1718) CHal.ms iii. relascher son esprit, tr. «discuehein e esprit.»
●(1847) MDM 1. ec'h hellit laouënnaat ho spered ha diskuiza ho korf. ●(1867) FHB 127/180a. evit disquiza ho izili.
●(1906) KANngalon Gwengolo 197. eun dervez da eana, da zizkuiza hor c'horf. ●(1909) FHAB C'hwevrer 57. mont da ziskuiza o divesker da di Fanch an Hostis. ●(1910) MAKE 45. eun hanter kard-eur a lezan gant da dro, epad ma vezin o tiskuiza va daoulagad. ●(1921) BUFA 171. Ne zé d'hé gouvand nameit (...) de zichuéh é gorv hag é inéan. ●(1929) FHAB C'hwevrer 76. nec'het o klask gouzout e pelec'h kaout eur c'houdorenn vat da ziskuiza va fenn.
III. par erreur V. pron. réfl. En em ziskuizhañ : se reposer.
●(1849) LLB 1656. Dél glas eid hum zichueh. ●(18--) SAQ I 77. o c'hoantaad en em ziskuiza eun nebeut.