coll., m. & interj. (botanique)
I. Coll.
A. Chênes.
●(c.1500) Cb 59b. g. le lieu ou croyssent chesnes. b. an lech ma cresq deru. ●(1633) Nom 106b. Robur, vel robor : robre, ou rouure, chesne : vn speçc á deru hac á vez calet.
●(1659) SCger 24b. chesne, tr. «deruen. p. dero.» ●(17--) VO 43. en alèyeu derhuë hac oulm.
●(1849) LLB 658. er faw ihuel, en derw hag er hesten. ●(1860) BAL 183. etouez an dero ac ar fao. ●(1866) LZBt Du 206. enn eur c'hoad derv braz ru. ●(1870) FHB 263/13a. er c'hoat-se a zo dero ha fao. ●(1869) FHB 228/149a. branko pin ha dero. ●(1870) FHB 263/13a. er c'hoat-se a zo dero ha fao. ●(1889) ISV 465. An delien Zero hag an delien Elo.
●(1906) MSTR 6. A dreuz da goadou dero. ●(1924) ARVG Here 221. bolzet gant brankou an dero koz. ●(1927) GERI.Ern 96. derv, dero col. Chênes, sg. dervenn f. pl. ed. ●(1939) MGGD 11. e kreiz eur c'hoad-dero bras. ●(1973) AMED 11. Aze er hoad dero man o troha keuneud. ●(1985) MARE 281. a beb seurt gwéz : dero, kelvez, onn, elo, ha zokén eur wezenn-vesper.
B. [en apposition]
(1) Gwez-derv : chênes.
●(1878) EKG II 45. trouz ezenn an avel o vont dre ar guez dero.
●(1911) BUAZperrot 854. evel hor gwez dero.
(2) Kraoñ-derv : glands.
●(1836) FLF 28. Hac ar c'hraon dero vize mat / Stag oc'h ur gorzen goaq ha plat.
(3) Korn-derv : noix de galle.
●(1991) MARV v 16. (Kleder) eur voul brasoh evid eur horn-dero.
(4) (phycologie) Delienn derv : Phycodrys rubens.
●(1968) NOGO 223. Phycodrys rubens. deu 'de:ro, «feuilles de chênes» : Roscoff.
II. M. Bois de chêne (matière).
●(c.1500) Cb 59b. quercus / ca / um. g. de chesne. b. a deru.
●(1868) FHB 184/224a. eun daol zero. ●(1878) EKG II 120. eun or vian, dero teo oc'h ober anezhi.
●(1912) BUAZpermoal 919. al lein-ôter dero kizellet.
II. Loc. interj. ; jurons atténués.
(1) Non d'an derv ! : nom d'un chêne !
●(1892) SKG 33. N'oc'h ket 'vit pellât ar maro, / Ha 'n em zalc'hen non d'an daëro ! tr. «Est-ce que tu ne peux pas chasser la pensée de la mort et tenir bon, nom d'un chêne !»
●(1922) IATA 31. Non den dero ! Setu eno e blass.
(2) Satorderv ! =
●(1905) ALLO 25. Ya marteze sator dero !
(3) Mardanderv ! =
●(1932) ALMA 80. Mardandero ! Mont a ran dioc'htu.
(4) Mardazerv ! =
●(1909) NOAR 31. Me a vezo leal betek penn, hag a vezo, mardazero !
(5) Doubl-derv ! : double chêne !
●(1908) FHAB Gwengolo 266. Ac'hanta, emezhan, deuet eo ganeomp, doubl-dêro.
(6) Fidanderv / feiz da'm derv ! : foi de chêne !
●(1877) FHB (3e série) 15(2)/123b. Ah ! gant ar c'helachou-ze eo out clanv, paot-ran ; leac'h a zo, fi d'an dero !
●(1905) BOBL 18 mars 26/1b. Fe d'am dero, trawalc'h am boa laret.
III.
(1) Bezañ drant evel ur blantenn zerv :
●(1923) FHAB Genver 11 (L) *Tintin Anna. Met drant evel eur blantenn zero !
(2) Tañva soubenn trenkoc'h eget hini an ibil derv : voir soubenn.