bleud

m. –où

(1) Farine.

●(1499) Ca 23a. Bleut. g. farine. ●g. farine de quoy on fait les hosties a chanter. b. an bleut maz rer an bara can. ●85a. Flour an bleut. g. fleur de farine. ●(1633) Nom 56b. Panis siligineus, panis primarius : pain de fleur de farine : bara græt ves an flour an bleut. ●74b. Farina, simila : farine : bleut.

●(1659) SCger 56a. farine, tr. «bleut.» ●(1710) IN I 414. beza ez eus gueneoc'h eta eus ar bleud a Ægipt. ●(1732) GReg 398b. Farine, tr. «Bleud. Van[netois] bled.»

●(1830) SBI I 4. va bleud a zo c'hoaz o valad. ●(1856) VNA 49. de la farine, tr. «Blèd.» ●(1870) FHB 300/309a. lakaat duad etouez va bleud.

●(1904) DBFV 24b. bled, bleud, m., tr. «farine.» ●(1907) FHAB Gwengolo 193. Fuet oant holl evel bleud en eur bann heol. ●(1909) BROU 203. (Eusa) bluter la farine, tr. «aoza bleud.»

(2) Bleud kerc'h, gwinizh : farine d'avoine, de froment, etc.

●(1732) GReg 398b. Farine de froment, tr. «Bleud guynis. Van[netois] bled gunih.» ●Farine de seigle, tr. «Bleud ségal.» ●Farine d'aveine, tr. «Bleud qerc'h.» ●Farine de sarazin, tr. «Bleud ed du. bleud guynis du. bleud yd du.» ●Farine d'orge, tr. «Bleud heyz.»

●(1850) JAC 58. bleud güinis, mël ha viou. ●(1872) ROU 99. Cette farine d'avoine est d'un bon rapport, tr. «Ar bleud kerc'h-ma a ra founn vad.»

II.

(1) Ober e vleud gant : tirer parti de.

●(1903) MBJJ 99 (T) L. le Clerc. Ar plouz a vo drailhet 'benn neuze; mad e vo, koulskoude, da vean debret. Ar c'hanvaled, dreist-holl, a rey o bleud gantan. ●(1958) BLBR 114/13 Visant Fave. Ober e vleud gant ... (tenna gounid euz).

(2) Bezañ (en, war) e vleud : être à son aise, dans son élément.

●(1900) KRL 18 (Ku-Sant Trifin). Bean en e vleud, tr. «Avoir ce qu'on désire, être comme le rat dans son fromage.» ●(1908) PIGO II 11 (T) Erwan ar Moal. 'Vit lavaret ar wirione war he hed, Itien na oa ket en e vleud; pe mar deo gwell ganac'h, ne oa ket e zaoud er ger; dies oa e spered. ●(1910) MBJL 65 (T) L. le Clerc. Me ne blij ket d'in ar pebr : setu e ven em bleud eno 'vat ! ●(1911) RIBR 80 (L) K. ar Prat. Janned a yoa en he bleud; n'eo ket peadra da veva eo a vanke d'ezi. ●(1929) FHAB Du 428 (L) Y.-V. Perrot. Pa deue da varc'had Lesneven e ranke en em ganna ouz unan bennak ha neuze e veze en e vleud. ●(1931) VALL 11. Être à son affaire (dans son élément), tr. F. Vallée «beza en e vleud fam.» ●(1935) ANTO 4 (T) *Paotr Juluen. Eno e vez en e vleud, 'vel ar pesk en e zour. ●(1943) FHAB Meurzh/Ebrel 269 (Ki-Sant Vig) J.-L. Peron. Var e vleud, tr. «bien en train, ex. n'ema ket war e vleud.» ●(1949) KROB 15-16/13 (Lu) H. Greff. En taol-mañ, ar vugale a zo en o bleud. ●(19--) (T) E. ar Barzhig BHAF 29. Eun dudi a oe evidon, ya, em bleud e oan... ●(1961) BRUD 14-15/80 (T) E. ar Barzhig. Em bleud e vezen-me eta oh ober wardro an avalou-douar. ●(1971) CSDC 37 (Ki) M. Divanac'h. Mon ket war ma bleud hiriou. Droug pen am'eus. ●48. Oen ket ivez war ma bleud, ellet kridi. ●(1974) THBI 188 (Ki) M. Divanac'h. mez pa eo chifanet (contrariée) mae ket war he bleud nezi. ●(1985) ANTR 155 (L) *Tad Medar. Pep hini a zo ama en e vleud, kaser ar cholori gwelloh hoaz eged n'euz forz piou. ●202. War ar blasenn foar Yann Gouer a zo en e vleud.

(3) Reiñ bleud flour d'ar moc'h : jeter des perles devant les porcs.

●(1991) (Ki) PONTEKROAZ J.-Y. Lagadeg. Reiñ bleud flour d'ar moc'h : reiñ traoù da dud n'int ket dellezek anezho.

(4) Ober bleud (gant eskern ub.) : broyer qque chose.

●(1909) KTLR 167 (L) K. Jezegou. E tennin diganhez da gerniel, da ivinou hag e rin bleud gant da eskern ! ●(1915) HBPR 83 (L) K. Jezegou. Eun tammik muioc'h tud Goaien a vije great bleud gant ho eskern. ●(1923) (L) K. Jezegou KNOL 74. Kuit ! ha buan pe me rei bleud gant da eskern ! ●(1931) VALL 95. Mettre en capilotade, tr. F. Vallée «ober bleud gant fam.» ●(1936) TKAL II 43 (Ki) J. Riou. Gant ar fulor a oa ennoun, em bije distripet anezañ ha graet bleud gant e eskern. ●(1942) VALLsup 25. Broyé de coups, tr. F. Vallée «graet bleud gand e eskern popul.» ●(1958) BLBR 114/13 V. Fave. Me rafe bleud ganez ! (me a vrevfe ahanaoud !)

(5) Mont e vleud da vrenn : les choses dégénèrent.

●(1955) VBRU 156 (T) *Jarl Priel. An dro-mañ 'vat e oa aet bleud Grichka da vrenn. ●(1958) LLMM 67/95 (T) *Jarl Priel. Met petra bennak ma rae brav din gwelloc'hikañ m'helle, e kolle ganin poan hag an amzer ; bep gwech e c'hoarie ganti tro an diaoul, ne baoueze ket he bleud da vont da vrenn, ha bep gwech ivez ez ae he c'halon war vihanaat.

(6) Malañ munut e vleud : dépenser le moins possible.

●(1954) VAZA 174-175 (T) *Jarl Priel. A-wechoù zoken e ranke malañ munut-munut he bleud, ha ne oan ket pinvidikoc'h egeti. ●(1968) LOLE 33 (T) *Roc'h Vur. Eur sarmon d'an hini a veze re hir e zent ouz taol - mala munud-munud a rae ar hoz plah yaouank he bleud.

(7) Malañ bleud eus e winizh da ub. : user de représailles vis-à-vis de qqn.

●(1997) HYZH 209/30a. user de représailles vis-à-vis de qqn, tr. «malañ bleud dezhañ eus e winizh.»

(8) Malañ an hevelep bleud : ne pas changer de conversation.

●(1957) AMAH 192 (T) *Jarl Priel. Hogen daoust ha ma kenderc'he an aotronez-se da valañ an hevelep bleud hag a droe da vrenn brein...

(9) Na bleud na brenn : rien de bon.

●(1838-1866) PRO.tj 191. Ne reont ama na bleud na brenn. ●(1877) FHB (3^e série) 17/140b (L) *Jakez Peizant. Ne c'hellan ober gantho na bleud na brenn.

●(1911) FHAB Gouere 194 *F.. Pa welaz ne c'helle mui ober na bleud na brenn, e c'halvaz ar Frans d'e zikour.. ●(19--) NFLO (Lu). Je ne puis rien en faire, tr. Loeiz ar Floc'h «ne c'hellan ober na bleud na brenn gantan (H[aut]-Léon).»

(10) Sellet berr ouzh bleud ha brenn : être très avare.

●(1954) VAZA 18 (T) *Jarl Priel. Darn, eme an dud, a sell gwell verr ouzh o bleud hag ouzh o brenn ; houmañ 'vat, a sile ar yod, evel ma lavarer, dre lostenn hec'h hiviz.

(11) Bezañ eus ar memes bleud : être de la même farine.

●(1968) LOLE 105 (T) *Roc'h Vur. Ma vefe bet difennet gand eun Tixier Vignancour pe unan all euz ar memez bleud !...

(12) Bezañ meret e bleud tanav :

●(1949) SIZH 48 (Ki) Y. Drezen. Nemet na petra 'ta ! N'oa ket meret er bleud an tanavañ.

(13) C'hoarzhin gwenn evel bleud flour : voir c'hoarzhin.

(14) Reut evel un ibil er bleud : voir ibil.

(15) Bezañ chomet ar brenn e-touez ar bleud gant ub. : voir brenn.

(16) Bezañ pizh war ar brenn ha foran war ar bleud : voir brenn.

(17) Eürus evel ul logodenn en ur sac'had bleud : voir logodenn.

(18) Sioul evel ul logodenn er bleud : voir logodenn.