adv., interj. & m.
I.
A. Adv.
(1) Jamais.
●(1499) Ca 21b. Bezcoaz. g. oncques. ●(1576) Cath p. 14. ne gallas bizgoaz resistaff ouzomp. ●(1612) Cnf 2b. bezcoaz en ò buchez. ●(1621) Mc 91. quement euffr mat à geureu bez coaz.
●(1659) SCger 67b. iamais ie ne fis cela, tr. «biscoaz ne ris-se.» ●(c.1680) NG 168. Goueh dim eué, / Pe guemersam biscoueh buhé ! ●859-860. Biscouah Jesus ne goulennas credeu / Euit asten e ol membreu. ●(1790) MG 6. Biscoah ne mès gùélèt ag er sort money-ze. ●43. Ha hui e hoès biscoah gùélét Jesus-Chrouist, me hoær ?
●(1855) MAV 19. Rei d'ar paour aluzen aliez / Ne ziverreas biskoaz an danvez. ●(1884) FHB 11/82b. n'euz bet biskoaz e penn ar c'houarnamant-ze nemet chatal baill beteg an dour.
●(1904) DBFV 23b. biskoah, biskoeh, adv., tr. «jamais, au sens du passé, et quelquefois du présent.» ●(1906) GWEN 31. biskoaz n'he devoa bet ti ebet en he hano he unan. ●(1912) BUAZpermoal 594. biskoaz ne oe gallet lakat en he fenn addimezi. ●(1925) SFKH 8. N'em boé ket krédet biskoah laret dehon.
(2) Biskoazh a vravoc'h, a welloc'h : on ne peut mieux.
●(1903) MBJJ 207. Bet eo 'ta laeret ar belek paour ? – Ya, ha biskoaz a vravoc'h. ●(1933) IVGV 24. ober a reont o micher, biskoaz a welloc'h.
(3) Evel biskoazh : comme avant.
●(1877) MSA 142. O eurusted ! en dro-ma eo pareet a-grenn ; he zaou zroad a zo deuet evel biscoas.
(4) =
●(1955) STBJ 82. Bazvalanet e oa bet dezañ n'ouzon ket pet maouez biskoaz. ●119. n'ouzon ket a bet parrez biskoaz. ●(1976) LLMM 175/115. ar c'hloc'h bras a ra ar pouez anezhañ nouspet mil lur biskoazh.
(5) Biskoazh da =
●(1942) DHKN 73. Biskoah d'en eurusted e veuè hé halon !
(6) [empl. dans une comparaison]
●(1883) MIL 262. Cetu ar bopl ken nec'het ha biskoas.
●(1909) KTLR 110. Mez pa va teuzet an arc'hant, oant adarre ker nec'het ha biskoaz.
(7) Comme jamais.
●(1942) DIHU 377/155. héol Mé e dommè pouk biskoah !
(8) De tout temps.
●(1911) BUAZperrot 841. Bugale ha bugale a zo breman, evel ma 'z eus bet biskoaz.
(9) Terme de renforcement.
●(1976) LLMM 175/115. ar c'hloc'h bras a ra ar pouez anezhañ nouspet mil lur biskoazh.
B. Loc. adv.
(1) A-holl-viskoazh : de tout temps, de toute éternité.
●(1904) DBFV 23b. a ol viskoah, tr. «de temps immémorial, de toute éternité.»
(2) Biskoazh james =
●(1889) SFA 203. biskoaz jamez Pab ebed n'en d'oa roet induljansou ker braz.
(3) Seurt (n'eo bet) biskoazh : comme on a jamais vu.
●(1908) PIGO II 16. e teuas e-leiz a bikou da flemman anean, seurt biskoaz. ●(1911) ANDI 26. distro d'as pro hag enno e teui pare sort biskoaz. ●(1923) FHAB Gwengolo 338. Breiz a-bez a vo eno dastumet seurt n'eo bet biskoaz.
(4) Biskoazh gwell : mieux que quiconque, comme personne.
●(1925) VINV (préface). un dén fur ha gouiek hag e hanaù biskoah guel er brehoneg.
(5) Kentañ biskoazh : la toute première fois.
●(1910-15) CTPV I 63. Ketan biskoah, ta, Simonet, em boé hou anaùet, tr. «La première fois donc, je vous ai rencontrée.»
II. Interj.
(1) =
●(1958) BRUD 5/28. Eur had ! Biskoaz !
(2) Biskoazh kement all ! =
●(1849) LLB 302-303. Ché mé touchand kand vlai ha biskoah kement ral / Ne mes bet hoah guélet !!! ●(1896) SBW 13. Botou koat d'eur Werc'hez ! ! biskoaz kement-all na peus klevet, me gred ?
●(1908) KMAF 11. Biskoaz kemend all ! N'oun ket evit entent petra 'c'hoarvez gantan. ●(1957) BRUD 2/31. Biskoaz kemend-all !» a dêras Youen.
(3) D'an diaoul biskoazh ! =
●(1892) SKG 30. Asa, Ian baour, d'an diaoul biskoaz ! tr. «Enfin, mon pauvre Jean, est-ce possible ?»
(4) Diaoul biskoazh =
●(1910) YPAG 4. Diaoul biskoaz ! Ne gousko ket hennez ! ●(1925) FHAB Ebrel 155. Diaoul biskoaz ! eme heman, o tihuna.
III. M.
(1) Daveiñ ub. da viskoazh : envoyer aux calendes grecques.
●(c.1718) CHal.ms iii. Ie l'ay renuoyé aus Calendes grecques, tr. «memés en daueet de viscoeh.»
(2) An holl viskoazh : l'éternité.
●(1949) KROB 12/5. Galvet eo da veva gant Doue evit an holl-viskoaz, da gana e veuleudiou.
(3) Seizh biskoazh =
●(1926) FHAB Kerzu 450. Nann, seiz biskoaz war ma hend / N'em eus kavet daou dorr-penn / Eus danvez an den ienn-man.