m. –où
I.
(1) Or.
●(1499) Ca 86b. Forg ann aour. g. la forge dor. ●138b. g. miniere dor. b. min aour mengleuz aour. ●150b. Our. g. or. ●181b. Scoet aour. g. escu dor. ●(1575) M 1802. Aour á larg nac archant, tr. «Or abondant ni argent.» ●(1633) Nom 115b. Spira : ruben d'or & de perles : ruban aour, pe ruban perles. ●171a. Murenula : chaisne faite d'or : chaden græt á aour. ●Torquis : chaisne d'or chaden aour.
●(c.1680) NG 117. guet eur na argant. ●(1732) GReg 607a. De l'or massif, tr. «Aour fetiçz.» ●(1744) L'Arm 260a. Or (...) Massif, tr. «Eure (...) Fétisse.»
●(1847) BDJ 36. skeduçzoc'h eghed an holl haourou. ●(1849) LLB 956. milein el en eur. ●(1868) FHB 190/268b. troet en eun aour ar melenna, en eun aour ar c'haera.
►[empl. avec valeur de plur.]
●(1866) FHB 69/133b. An aour-ze n'int ket ar frouez euz va esperniou me. ●(1876) TDE FB 635. ann aour-ze n'int ket d'in.
(2) D'or, en or.
●(c.1825-1830) AJC 2827. ar veselliou ourf. ●(1834) SIM 194. ul louis aour.
II.
(1) Melen evel an aour : jaune comme l’or (qualité).
●(1849) LLB 956 (G) J. Gwilhom. Dous ha pikant ha huek ha milein el en eur. ●1311-1312. Amonen / Milein avel en eur. ●(1897) EST 77 (G) J.-M. Kadig. Chistr e verw er huéren ha milein el en eur.
●(1902) PIGO I 200 (T) E. ar Moal. Gwaziou dour-red, kuzet dindan ar bokedou, a hiboude, sklêr 'vel an arc'hant, war treaz melen evel an aour. ●(1903) MBJJ 8 (T) L. le Clerc. Ma vije aoalc'h a sklerijen, e welfen e-pign oute kropado freuz, hag i melen 'vel an aour. ●218. War an hent e kavan eur bodad kaktus karget a freuz a rer anê figez Barbari; melen int evel an aour, hag ouz o gwelet e teu an douren 'n em geno. ●(1911) RIBR 34 (L) K. ar Prat. Eur c'hilhog melen evel an aour. ●(1924) NOLU 2 (G) J. ar Baion. Me achiù broudein ur hog melén èl eur. ●(1929) FHAB Meurzh 111. An heol dare da guza a bare splann war ar radenn, melen-aour ha var ar brug brun.
(2) Ober aour gant morzholioù : être riche.
●(1905) ALLO 17 (L) Y.-V. Perrot. Ne ran ket 'aour gant morzoliou.
(3) Aour er raden : chose introuvable.
●(1931) VALL 463. Merle blanc, chose introuvable, tr. F. Vallée «aour er raden.»
(4) Diwan an aour war ar raden : alouettes rôties.
●(1919) MVRO 15/1a. unan eus ar baotred lorc’hus-se (…) hag o deus roet da gredi d’an droch-man e tiwan eno an aour war ar raden.
(5) Bezañ an aour war ar raden : être riche.
●(1920) MVRO 41/1d. rak e Pariz neman ket an aour var ar raden.
(6) Bezañ an aour war ar raden gant ub. : rouler sur l’or.
●(1868) FHB 170/110a (L) Goulc'hen Morvan. Peleac'h ez in-me da glask arc'hant da brena dit eur vantel all ? Te zonch dit me oar vad, ema an aour aman var ar raden !
●(1913) FHAB Genver 8. Ar Vretoned, daoust ma n'ema ket an aour ganto var ar raden eo ar bobl a ro ar muia arc'hant bep bloaz evit Breuriez ar Feiz. ●(1913) FHAB Ebrel 122 (L) Y.-V. Perrot. evit ober ar pez labour-ze e rankomp en em erbedi ouz hor c'henvroïz hag ouz hor mignoned ar Vretoned, rak n'ema ket an aour ganeomp var ar raden. ●(1935) ALMA 165 (L) L. ar Floc'h. Evelse neuze eman an aour war ar raden gant ho mamm, pa vez meneg da ficha he diou ganfartez ! ●(1935) CDFi 14 septembre (L) *Ab-Sulio. Tieg Kêrboudigou n'oa ket gantan an aour war ar raden, pell ac'hano. ●(1940) LZBl Gouere/Eost 357. An darn vras eus va farrezioniz n'eman ket an aour ganto war ar radenn !... ●(1941) FHAB Genver 10 (L) Y.-V. Perrot. E dad a oa pesketaer hag en e enezenn n'edo ket an aour war ar radenn. ●(1942) VALLsup 12. Il n'a pas de l'argent à jeter l'argent par les fenêtres, tr. F. Vallée «n'emañ ket an aour gantañ war ar raden.» ●(1948) KROB 8/12 (L) *Ab Sulio. Eur vaouez vat, eur plac'h fur ha poellek... ha goude ma n'he dije evit argourou nemet un iviz war he c'hein hag unan all war an drein, a dalv kant gwech gwelloc'h eget eur Vari-Flao, ul lakotenn hag a vefe ganti an aour o louedi war ar pell-gwiniz ha war ar raden. ●(1955) STBJ 200 (K) Y. ar Gow. Daoust m'o devoa tiegeziou mat, n'emede ket ganto an aour war ar raden, rak ar pez o deveze da werza ne zouge nemet priz dister.
(7) Ruilhal war an aour : rouler sur l’or.
●(1951) Y. M. KROB 31/19. Siouaz !, radio Kimerc'h ne ruilh ket war an aour, sur a-walc'h.