adv.
I. Adv.
A. spat.
(1) Ici.
●(1331) Bossec f° 261d Henri Bossec ascriuas aman tr. « Henri Bossec écrivit ici » ●(1464) Cms (d’après GMB 23). Ama, ici. ●(14--) N 938. Aman nedeux rann na bannech, tr. «Ici il n’y a ni morceau ni goutte.» ●(1499) Ca 6b. Aman. g. icy. ●21a. Bet aman. g. iucques cy. ●(1530) Pm 56 (Tremenuan). Hac ez duiz aman hep dale tam, tr. «Et je vins ici sans point tarder.» ●(1612) Cnf 27a. pe-rac ez edoch-huy aman. ●(1621) Mc 58. euel maz ædy aman.
●(1659) SCger 128b. Aman, tr. «icy.» ●(c.1680) NG 200. Certain ne lochet quet aman.
●(1849) LLB 62. Amen é kresk er gué ha peloh ur héoteg. ●(1867) MGK 9. Ama, a-hont, el leac'h m'ho peuz c'hoant da vonet ?
●(1912) MMKE 92. Poan gorf ha poan galon aman ve pareet.
(2) D'ici, de ce lieu-ci.
●(1870) MBR 55-56. he bried n'ema ket tost ama.
B. temp. D'ici.
●(1834) SIM 168. Prometti a ràn dêc'h e reot anvi d'hoc'h amezeyen abars ur bloa amâ. ●(1870) MBR 162. abarz diou pe beder heur war-n-ugent ama. ●(1878) EKG II 219. abarz eun anter-heur aman, eman ho lizer e Kastel. ●(1894) BUZmornik 205. a benn nao bloaz ama e varvot.
●(1906) BOBL 20 janvier 70/2c. kaout a renki ac'hanoun abarz bloaz ama. ●(1907) PERS 275. abenn eur miz aman. ●(1927) GERI.Ern 15. abenn tri dé amañ T[régor], tr. «sous trois jours, dans trois jours d'ici.»
II. Loc. adv.
A. spat.
(1) War amañ : vers ici.
●(18--) AID 10. Mes chetu hi ari, a gaf din, voar aman, tr. «Mais la voilà qui arrive, je crois, ici.»
●(1908) PIGO II 122. Ar jendarmed, emean, 'zo arru war aman ! ●(1925) FHAB Du 432. Aze, emezi 'z eus daou zen dizanav o tont war aman, diouz tu ar stêr ! ●(1926) FHAB Mezheven 230. pa vo êt ar Re C'hlas war eno, ni a zigaso hon tud war aman.
(2) Amañ ha du-hont : ici et là.
●(1902) TMJG 348. skeud an torgosso derw 'n ho za aman ha duhont war ar c'hleuïo. ●(1919) LZBt Du 7. c'houezan tan aman ha du-hont.
(3) Amañ-hag-ahont : ici et là.
●(1633) Nom 18a. Oculi emissitij ; yeux regardant en tous endroits : daoulagat pere á sell è pep andret, ha sell hac ama hac aount. ●256a. Morbus palabundus : maladie qui regne par cy, par là : cleufuet á ren hac aman hac aount.
●(1868) FHB 193/294a. guelet a reer ama hag a-hont eun dorgen bennac. ●(1869) HTC 72. pa vioc'h oc'h endramm, lezit ama hag a-hont eur penn bennac da goueza. ●(1871) CST 62. En em ruza a reas, koulskoude, ha krabanata aman hag a-hont (...) eun digor bennak.
●(1931) KANNgwital 337/6. arabat digarteria, mont da redet ama hag ahont.
(4) Amañ diaraok : supra.
●(1880) SAB 302. Ur zell eta var unan bennac eus ar pennadou lenn a zo ama diarauc.
(5) Amañ e-giz-mañ : ici.
●(1982) HYZH 147/22. (Treboull) amañ e-giz-mañ n'eus ket ramaj kement all peogwir eo ur wenodenn ha n'int ket gouest da lak o otoioù en enni. ●(1984) EBSY 131. (Sant-Ivi) n'emaomp ket brav amañ e-giz-mañ, tr. «nous ne sommes pas bien ici.»
(6) Dre amañ : par ici.
●(1857) CBF 19. Ann henchou-treuz a zo fall dre aman, tr. «Les chemins de traverse sont mauvais par ici.» ●(1869) SAG 14. Dre-aman, er vro baour-man a vreiz-izell. ●(1878) EKG II 218. Dre aman ez euz ive. ●(1896) LZBt Meurzh 19. Ar gwellan planten a gredan deufe mad dre-aman eo ar blanten-gom.
(7) Dre amañ ha dre ahont : ici et là.
●(1834) SIM 179. planta a rear dre amâ ha dre aont plant avalou.
(8) Amañ ha du-hont : ici et là.
●(1902) TMJG 348. skeud an torgosso derw 'n ho za aman ha duhont war ar c'hleuïo. ●(1919) LZBt Du 7. c'houezan tan aman ha du-hont.
(9) Setu amañ : voici.
●(1877) EKG I 1. setu aman eun abadenn euz he iaouankiz.
●(1906) KANngalon Du 253. Setu ama eur skuer kaer var gementze ha n'eo ket a bell zo. ●(1910) MBJL 101. Setu aman, berr ha-berr, ar pez a lavaras.
B. temp.
(1) A-barzh-nemeur amañ : avant peu, d'ici peu.
●(1878) EKG II 193. abarz nemeur aman, ne deuio ken ar veleien da gounta d'eomp ho zorc'hennou diskiant.
(2) A-barzh-nebeut amañ : avant peu, d'ici peu.
●(1877) EKG I 244. abarz nebeut aman, me a vezo adarre distro en ho touez.
(3) Betek amañ : jusqu'ici.
●(1878) EKG II 285. Betek aman Anna e deuz bet kalon.