v. tr. d.
I.
A.
(1) Transpercer.
●(1647) Am 822. Gant ma coz cleze m'o treusse seder, tr. «Avec ma vieille épée je les traverserais sûrement.»
●(1659) SCger 90b. percer, tr. «treuzi.» ●(c.1718) CHal.ms iv. les pieds de Iesus transpercés de Clous, tr. «treit Iesus trezet guet en tacheu.»
●(1868) FHB 178/170b. hen discarjont, hen treusjont a daolou contel.
●(1909) KTLR 101. Daou vreur ar c'hroeg iaouank a lammaz er gambr hag a dreuzas Baro-bleun gant ho c'hlezeier.
(2) Traverser (un espace, une étendue, un cours d'eau, une foule).
●(1849) LLB 1201. de drezein ur ster don. ●(1861) BSJ 83. ne hellent quet trezein ur mah èl ma oé inou. ●(1878) EKG II 88. me a dreuzaz an hent braz. ●114. treuzi an hent braz. ●(1889) SFA 122. treuzi ar Spagn. ●(1896) LZBt Mae 8. o treuzi ar vro.
●(1901) KANNgwital 1/4. treuzi ar mor, var eur vag. ●(1906) KPSA 8. pa dreuze ar renkennadou stard a dud a stanke aliez an iliz. ●(1907) PERS 236. o treuzi ar blasen. ●(1909) KTLR 112. Treuzi a reont ar c'hoat. ●(1911) BUAZperrot 284. o treuzi ar bobl. ●(1942) DADO 7. Treuzi a ra Gwilho leur an ti.
(3) Traverser (une période, une tempête).
●(1907) KANngalon Genver 312. Daoust ha ma'z eo gouez meurbed ar barr amzer e deuz brema an Iliz da dreuzi.
(4) Treuziñ a-benn : (réussir à) traverser.
●(1942) DHKN III. Rak bara krazet hor bezè en noz-sé. A pe vezè melénet mat get er ouréz, doh en deu du liés, é lakèt arnehon un trohad amonen pé mél, hag e drezè aben, dré gant toul er bara, aveit donet de dapennein ar en dorn.
B. absol.
(1) Traverser.
●(1909) KTLR 183. Treuzi a ranke pe dond var he giz. ●226. N'e guie ket kalz penaoz treuzi.
(2) Entraver, gêner.
●(1872) ROU 83a. Si rien ne vient entraver, tr. «Mà ne deu netra da dreuzi.»
II.
(1) Se tordre (le pied).
●(1879) BMN 308. O veza treuzet he zroad e teuas da dorri he gar.
●(1966) BRUD 23-24/11. o veza treuzet he zroad, tr. «quand elle se tordit le pied.»
(2) Abîmer (ses chaussures).
●(1936) IVGA 55. Marianna an Ti-Moged he doa tapet eul lamm, siouaz d'ezi, en eur dreuza he botez war ur bluskenn bennak. ●(1972) SKVT I 48. Penaos ar gurun e ra an torc'h bihan-se e gont evit treuzañ e votoù e-giz-se ?
(3) Tordre (la bouche).
●(1732) GReg 929a. Tordre la bouche, tr. «Treuza e c'hinou. treuza ar guinou.»
(4) Dépasser (une voiture, etc.).
●(1971) BAHE 68/25. Treuziñ : tremen, distremen. Treuziñ unan bennak, ur wetur bennak a zo o tremen unan bennak evit mont a-raozañ pe araozi.
(5) = (?).
●(17--) CSbsm 10. En huguenaudèd-cé, apostolèd Satan, / E gomplotas trézein é obéreu gùellan.
III.
(1) Treuzañ e c'henoù : voir genoù.
(2) Treuziñ ar pont : voir pont.