n. de l. Saint-Martin-des-Champs.
●(1656) VEach. 132-133. á parres sant Martin é Mõtroul-/es, en Escobti Leon. ●134. é ty à lauaret Belec-ma e sant-Martin Montroulles.
●(1865) FHB 11/87b. An Autrou Arhan, vikel e Melgven, so hanvet vikel e Sant-Martin Montroulez. ●(1866) HSH 242. person sant Martin Montroulez, pehini a sermantas ive. ●(1869) FHB 253/352a. Emil-Jacques Livinec, eus a Sant-Martin Montroulez. ●(1869) FHB 229/155ab. hag eb dale iliz vraz Sant-Martin ne-d-eo mui frank avoalc’h. ●(1869) FHB 253/352a. Emil-Jacques Livinec, eus a Sant-Martin Montroulez. ●(1890) MOA 26a. Sant-Martin (Vontroulez).
●(1904) SKRS I 11. dre aked an Aotrou Kerjean, persoun Sant Martin Montroulez. ●(1915) HBPR 9. persoun Sant-Martin Montroulez. ●(1926) FHAB Mae/168. diou skeudenn eus manati sant Fransez Kuburien, e parrez sant Martin Montroulez. ●(1941) FHAB Gwengolo/Here 84. Paotred Sant Martin Montroulez.
II.
(1) Devise noble.
●(1799) CAm 8. Quenta tud avoa erbet / Avoa Guikaznou a Kerret. ●(1878) SVE 932. Kenta tud a oa ér bed / A oa Guikaznou ha Kerret.
●(1931) FHAB Meurz/106. Kosa tudchentil a oa e Breiz, a lavared gwechall, oa aotroned Kerret hag e iliz Sant Vaze Montroulez, war ar skaon savet war bez Herve Kerret, aotrou an Traon, eil kabiten kêr, er bloavez 1503, hag A. Gwicaznou, e bried, e lenned : An dud kenta a oa er bed / A oa Gwicaznou ha Kerret.
●(2003) TRMOR 58. An dud kentañ a oa er bed / A oa Gwikanou ha Kêred. ●note Sauvé (1878) : « Cette devise, que l'on cite souvent, se lisait, au dire de Cambry (Voyage dans le Finistère, édit. de 1836, p. 8), sur un banc de l'église de Saint-Mathieu, à Morlaix, en 1778 ».
(2) Rimaille.
●(1957) SKOL 5/11/59. Bim baoñ, kloc'hig Plourin, / Torret eo kleier Sant-Varzhin ! / Aet eo an Ankou / Da Blouganou / Pevar flanken en e c'henou.
III. [Toponymie locale]
●(1834) SIM 178. da ober ivez ur bourmenaden vrao evel oumâ e costez Sant-Frances, da vont bete Locquenole. ●(18--) PENdast 216. Nag a ia da posturi da c'houant Sant Frances / Seiz leo deuz Lanhuon er gher a Vontroulez. ●(1870) FHB 298/291a292b. Eun aoter al evit digemeret imaij Itron Varia-ar-Vur en devoa savet ive er penn-al a vali maner Pennele.
●(1904) SKRS I 136. e Kuburien, tost da Vontroulez. ●(1926) FHAB Mae/168. manati sant Fransez Kuburien, e parrez sant Martin Montroulez. ●169. e kaver eur gwel eus maner Pennele, harp e Kuburien. ●(1931) FHAB Meurz/105. Traon-Kerret eo hano ar maner-ze ha dont a ra d'ezan eus hano an dudchentil her perc'henne gwechall.