n. de l. Saint-Malo (cité).
I. Sant-Maloù.
●(1543) Cco 22. S. Malo. ●(1546) Cco 38. St Malo. ●(1546) Cco 45. S. Mallo. ●(1548) Cco 54. s malo. ●64. s malo. ●(1576-1600) Cco 80. s. malo. ●(1647) Am.ms 416. Oll chaçç Sant Malou à bleizy Daoulas.
●(1656) VEach 63. ar barq, hãuet ar Mar'charit ames à sant malou. ●117. Anton Maignan ames ar memes quær a sant malou.
●(1732) GReg 118a. Ne deus ê breyz nemed daou escopty, da c’hou-zout eo, Roazoun ha Sant Malou, ê pere ne gompsér cals pe nebeud ar brezounecq. ●197b. Connestabl sant Malou. ar c'honnestabl eus a sant Malou. ●519a. An autrou 'r Guemadëu Escop ê Santmalou èn deveus dre e c'hraçz, sagret ar breuzr Gregor. ●596b. Sant Malou. Van. San Malëu. ●839a. Sant-Malou. San-Malou (Van. San-Maléü. (H. Corn. San-Malau. ●(1744) L'Arm 37a. Ag enn nau Esscopti à Vreih n'enn-déss ouah hirihuë-enn-dé nameitt Ruan ha San-Maleu é péré né gomzér er Brehonêc, calss pé nebaitt. ●227b. San-Maleu, Kær, unn Alhué ag er Ranteleah à France. f. ●(1746) BS 719. Ambarqui a eure, hac e abordas en ur gour-enesen tost d'ar guær a Aleth, hanvet brema Sant-Malo. ●(c.1789) SD 20. Bodinier, Deputet eus a Sant Malo.
●(c.1825-1830) AJC 1243. ansaved a nefoa ousin evoa a samalo. ●(1827-1829) VSA 2995. Eur bourhis a samalo voaged a dregond vla. ●(1834) KKK 132. Hini Breiz Uc'hel a zalc'hé Sant Briek, Sant Malo, Dol ha Roazoun. ●172. Kémenn a rann eur c'hourzer kaer a Zant Malo. ●(1834) SIM 156. Beza voa neuze comedianet e Sant-Malo. ●(1847) FVR 201. Sant-Malo, [a deuaz] Porz-Malo. ●(1851) PENdast 90. en Kastell hag en Montroulez, e treger eo bed / E Dinam ag er San-Malou, ag e Sant Briek. ●(18--) MILg 169. hag ac’hane nimp ambarko / evit monet da zant malo. ●(1854) GBI II 98. Bet on en Paris, en Gwened, / En Sant Malo, en Sant Briek. ●(1857) CBF 131. San-Malou. ●(1863) GBI I 464. Tre Sant-Malo ha Landreger. ●(1863) ST 6. Sant-Briec, Sant-Malo, ar gear goz a Wened. 132 A iello en eur red d’ar porz a Zant-Malo. ●(1865) FHB 19/151a. E Parrez S. Marcan, arrondissamant S. Malo. ●(1867) BBZ III 151. Greg iaouang a Zant-Malo. ●(1869) TDE.FB xviiib. Sant-Malou. ●(1883) MIL 211. eskopti Sant-Malo. ●(1889) CDB 136. ’Barz en Dinam, en Sant-Malo, tr. «à Dinan, à Saint-Malo.» ●(1891) VNB 203. mar det bet Brest, hag a vahont de Sant-Maleu. ●(18--) SON I 132. Unan a zo en sant Malo, - emezhi, / A zo carget a rubano, - emezhi.
●(1902-1905) LARB 58a. Kabitén Sant Maleu, mar karan, / Kant skouid get hou en dé ketan. ●(1904) DDKB 16. En porz-môr Sant-Malo beuzet. ●(1907) DIHU 19/IV. Sant Uisant. Patrom Iliz-veur Sant Maleu. ●(1910) EGBT 129. Stank e oa gwejall an dud ac'h ê d'ober tro Breiz, evit pidi war beio an eskibien gentan eus hon bro, en Gwened, en Kemper, en Kastel-Pôl, en Landreger, en Sant-Brieg, en Sant-Malo hag en Dol. ●(1919) MVRO 6/1a. War gaëiou Sant-Malo ha Sant-Servan. ●(1923) FHAB Meurzh 93. laeron-vor euz a Zant-Malo. ●(1923) ARVG Eost 136. An abati-ze a ’n em gave ’tal ar mor, diou leo eus kêr Sant-Malo. ●(1927) GERI.Ern 372. Sant Malo, Malou, Maleu. ●530. Sant-Malou, V -leu. ●(1930) ANTO 13. e kuitaen Sant-Malo. ●(1934) BRUS 298. Sant-Maleu. ●(1995) LMBR 48. Spered dieub zo gant tud Sant-Maloù.
►[appellation révolutionnaire] Porzh-Maloù.
●(1847) FVR 201. Sant-Malo, [a deuaz] Porz-Malo.
II.
(1) Blason populaire (?)
●(1647) Am.ms 416. Oll chaçç Sant Malou à bleizy Daoulas.
(2) Formule de conteur.
●(1974) TDBP III 384. Domini Patris, / Sant Malo, Lomikêl ha Lokemo / Me 'm-eus kerent e Pontrew, / N'onn ket pe int maro pe int bew.
(3) Formule de conteur.
●(1914) (1974) TDBP III 384-385. Dominus palo, / Sant Malo, / Lomikêl, Tredrez ha Lokemo / Ur wech e oa, / Ur wech ne oa ket, / Hag ur wech e oa bepred. / Doue da geskiñ an truajou, / Hag an dour-skaot / diwar ar prajou, / Ar paour da baouraad, / Ar pinvig da binvikaad, / Ha troad ar pinvidig / War gouzoug ar beorien ! (formule ironique recueillie à Plouzélambre en 1914).
(4) Formule proverbiale.
●(1977) TDBP II 169. Gwechall ez eed da Zant-Malo da zeski galleg e-leh mond da Bariz.
(5) Légende.
●(1959) MOJE II 33. E Sant-Malou, koulskoude, arhant kaz a zo atao an ano dalhet evid ar men-skant. P'eo tanet hemañ a velen-flamm, e vez greet outañ an aour kaz, an hini a dalveze da wea gwechall mantell-gouel itronezed ar mor.
(6) Grobis Malaouan/Sant-Maloù : voir grobis.
III. [Toponymie locale]
●(1847) FVR 201. Sant-Servan, [a deuaz] Porz-Solidor.
●(1910) IBRK 91. Ac'hane La Chalotais a oe kaset da Gastell Sant-Malo. ●(1914) ARVG mae 74. Dirak Sant-Malo, - enezen ive amzer zo bet, - n'eus nemet kerreg, an hano da laret : Sezembr, ar C'honche ha n'ouzon ped-all; relegou Châteaubriand, eur Breizad en eus gret kalz enor da Vreiz ha da Frans dre e skridou hag e spered uhel, a zo douaret er Be Bras (Grand-Bé), unan dioute. ●(1995 LMBR 50. maner Lizvoeloù (...) Tour Bras ar C’hastell. (...) Tour Solidor.