n. de l. Landunvez.
I. Landunvez.
●(c. 1700) GS 2a. a castel tremasan, he parres landuluez. ●(1732) GReg 904b. Sant Tangui breuzr da Santes Heauded, a yoa guinidicq eus a kastell Tremazan enn parres landunvez var bord an aud ê goëled Leon.
●(1878) EKG ii 190. Hennez a zo a Landunvez. ●260. Paotred, eme ar c'habiten, o trei kein da Baol hag o tistrei ouc'h he zoudarded, e Porspoder pe e Landunvez e tle beza traou nevez fenoz. ●(1890) MOA 22a. Landunvez.
●(1905) ALMA 63. Landunvez. ●(1911) BUAZmadeg 675. e maner Tremazan, e Landunvez. ●(1921) PGAZ 65. E Landunvez. ●(1929) FHAB Février 1924 - texte parfois différent)">LAPK 23. An holl, e parrez Landunvez, a deue da glask Mari Gerlagen. ●63. Marvat e rankin pedi holl dud Landunvez evit lein vras va oferenn-nevez.
II.
(1) (Proverbe).
●(1876) TDE.BF 805. Pa vez ann trouz-mor dioc'h Penfoull / E c'hell pep-hini choum enn he doull; / Pa vez ann trouz-mor dioc'h ann Elez, / E c'hell pep-hini mont d'he zevez.
●(2003) TRMOR 89. Trouz mor deus Penn Foull / E c'hell pep hini chom en e doull / Trouz mor deus an Aelez / E c'hell pep hini mont d'e zevezh.
(2) (Proverbe).
●(1876) TDE.BF 815. Kaera leo a zo e Breiz / A zo etre kastel Tremazan hag ann Treiz.
●(2003) TRMOR 66. Etre kastell Tremazan hag an Treizh / Emañ ar c'haerañ bro a zo e Breizh. ●67. Kaerañ lev a zo e Breizh / A zo etre kastell Tremazan hag an Treizh.
(3) (Proverbe).
●(2003) TRMOR 88. Trouz ar mor deus a Benn Foull / Pep hini a chom en e doull / Trouz ar mor deus a Gêr Zent / Pep hini a ya gant e hent.
(4) (Dicton).
●(1923) FHAB Ebrel 4/134. Hervez ar c'hrenn-lavar destumet gant an A. Kerdanet, tiegez aotronez Penhoat 'oa kosa tiegez a oa e Leon : Penhoat, an ançiantis, / Castel, ar vailhantis, / Kervaon, ar Pinvidigez / Kornadeac'h, ar Marc'hegez. ●note L. Le Guennec : « An tri diegez bras a zo hano anezo aman warlerc'h tiegez aotronez ar Penhoat eo hini ar C'hastell, aotronez Tremazan, e Landunvez; hini Kermavan, aotronez Carman, e Kernilis hag aotronez Kergournadec'h, e Cleder ».
●(1937) (1976) CGBR 30. Rappelons aussi qu'un vieux quatrain relatif aux quatre plus puissantes familles léonaises accordait en ces termes la chevalerie à Kergournadeac'h : Penhoat an Anciantis, / Castel ar Vailhantis, / Kervaon an Pinvidiguez, / Cornadeac'h ar Marc'heguez.
(5) (Dicton).
●(2003) TRMOR 36. Paotred Landunvez / Moc'h gant o fatatez.
(6) (Dicton). cf. Lanriware
●(1878) SVE 989. Seiz mil seiz kant seiz ugent ha seiz sant / A zo diskennet e Kersant, / Hag holl int eat da Lan-Rivoare, / Nemet ar paour kez sant Andre / Hag a oa kamm, / Hag a choumas e Sant-Iann.
III. [Toponymie locale].
●(1689) DOctrinal 198. Guirguidus, un Autrou eux an ty Nobl, hac ancien à Castell Tremazan. ●(c. 1700) GS 1a. a castel tremasan, he parres landuluez. ●(1732) GReg 904b. guinidicq eus a kastell Tremazan enn parres landunvez.
●(1876) TDE.BF 805. Pa vez ann trouz-mor dioc'h Penfoull / E c'hell pep-hini choum enn he doull; / Pa vez ann trouz-mor dioc'h ann Elez, / E c'hell pep-hini mont d'he zevez. ●815. Kaera leo a zo e Breiz / A zo etre kastel Tremazan hag ann Treiz. ●(1878) SVE 989. Seiz mil seiz kant seiz ugent ha seiz sant / A zo diskennet e Kersant.
●(1911) BUAZmadeg 675. e maner Tremazan, e Landunvez. ●(1923) FHAB Eost 8/289. Etre Landunvez hag ar C'hantel, a-zioc'h eun draonienn c'hlaz ha demdost da chapel sant Gonvel, e kaver eur maner koz; maner Tromenek. ●(1929) FHAB Février 1924 - texte parfois différent)">LAPK 10. E Lanc'hallez e oa daou pe dri eontr yaouank. ●11. E vreudeur n'oant ket gwisket evelse er Penker. ●12. Paol, hag a veve en eun ti bihan e Kerc'houeriok. ●17. E ti e noun, e Kerlagen. ●22. o vont alies da japel Sant Gonvel, en tu all da aod Penfoul ha tost da Lanc'hallez, hag aliesoc'h c'hoaz da japel Intron Varia Kerzent, wardro kastell bras Tremazan. ●44. Komzet em eus da verc'hed Penn-al-Lann. ●50. da vont da vilin an Traon. ●(1959) MOJE II 16. War devenn Porsall e sav mogeriou loued kastell Tremazan. ●(1995) PLTZ 25. A-hend-all, bili-kaz e Tremazan a zo bigerniel hir, mad da deuler d'ar haz !