m. & interj. –où
I. M.
(1) Destruction, ruine.
●(1868) FHB 182/205a. kement a zistruj hag a froz en hor bro. ●(1876) TDE.BF 215b. Freuz, s. m., tr. «Etat d'une chose démolie.»
●(1915) MMED 200. an train a dec'has divar an hent en eur ober eur freuz spontus.
(2) Désordre, trouble.
●(1872) ROU 76b. Bouleversement, tr. «Freuz, freuzou.» ●82b. Emeute, tr. «Freuz.» ●(1893) IAI 73. paotred Mahomet a droas ho nerz an eil a eneb egile, hag e savas eur freuz bras etrezo. ●(1894) BUZmornik 191. Eunn tamm freuz a ioa savet dre eno.
●(1915) HBPR 103. Freuz a zavaz. ●(1925) FHAB Mae 190. o vont da heul tud ar freuz hag an drailh. ●(1926) FHAB C'hwevrer 56. karget da hada ar freuz.
►[empl. par emphase avec un art. ind.]
●(1909) KTLR 197. Hag e porz ar palez oa eur freuz hag eun dispac'h ma na oa guelet biskoaz. ●219. Merlik, fuloret oll, a reaz eur freuz hag eun dourni spountuz.
(3) Ober freuz : faire du désordre.
●(1869) SAG 278. an droug-speret oc'h ober he freuz.
●(1911) BUAZperrot 94. e leac'h ober freuz e tle ober e glemm en eun doare deread.
(4) Lez da freuz =
●(1872) ROU 72b. Lez da freuz, tr. «Cesse tes bouleversements.»
(5) Bruit, vacarme.
●(1909) BROU 241. (Eusa) Spountuz ar freuz a zo en ti-ze, tr. «il y a dans cette maison un vacarme épouvantable.»
(6) absol. Faillite.
●(1909) FHAB C'hwevrer 40. Lavaret a reat e oa freuz.
(7) Lakaat ar freuz : semer la destruction.
●(1882) BAR 167. ar gouezarded-ze deut da lacaat freuz er vro.
●(1911) BUAZperrot 283. lakât ar freuz dre ar vro. ●(1915) HBPR 87. Ar re-ze [ar veleien touerien] eo a lakea freuz da zevel dre ma zeant. ●122. ma lakeont freuz en eun tu benag. ●(1921) PGAZ 89. lakaat ar freuz, al lazerez hag an dismantr var douarou Goeled-Leon. ●90. ar rederien-vor o devoa lakeat ar freuz hag an tan var douarou ar C'hernik.
II. Interj. Dispersez-vous !
●(1906) KANngalon Mae 113. En hano al lezen, me lavar, freuz !