Devri

barv .1

barv .1

coll. ou m./f. & adv.

I. Coll. ou m.

(1) Barbe.

(1499) Ca 18a. Barff. g. barbe. ●(c.1500) Cb 22a. ga. le lieu ou len tont la barbe. b. an offrouer da ober barff. ●(c. 1501) Lv 232/17. baru gl. Barba. ●(1530) Pm 253. An tan cre a seff en ho baru, tr. «Le feu ardent qui monte dans leur barbe.» ●(1633) Nom 12a. Impuber, inuestis : garçonneau sans barbe : paotr iaouancq nen deffe quet á baru. ●17a. Barba, vestis, vndè & Inuestis, pro imberbi : barbe : baro, baru.

(1659) SCger 131a. baro, tr. «barbe.» ●(1710) IN I 194. Ar varo a so un ornamant da visaich ar goas, hac ar bleo da hini ar vaoues. ●(1744) L'Arm 26a. Barbe, tr. «Barhuë.. hueu. f.» ●Une barbe, tr. «Ur varhuë

(1871) FHB 312/404a. daouzeg ac'hanoc'h a gemero notennou lemm, hag a droc'ho an anter euz ho baro. ●(1878) EKG II 209. Hag ar c'habiten a frize hag a gordigelle he varo.

(1900) KEBR 16. Ar varo, tr. « La barbe ». ●(1903) MBJJ 358. rac'han hon baro. ●(1904) DBFV 18b. barù, m. pl. eu, tr. «barbe.» ●(1919) KZVr 354 - 15/12/19. ober eur peura d'am baro, tr. «me raser tant mal que bien, écourter ma barbe, Loeiz ar Floc'h.» ●(1923) AAKE 40. bleo ha baro gwenn. ●(1925) CHIM 9. Rukunus eo gant e zilhad lous ha truilhennek hag e varo hir ha luiet ! ●(1931) GUBI 33. Doh é varù.

(2) par méton. Homme.

(1530) Pm 286. Maz sonche den certen en maru / Hac ouz pep baru peguenn garu eu, tr. «Si certes l'homme songeait à la mort, / Et combien à toute barbe elle est rude.»

(3) Barv ar c'hog, ar c'hilhog : barbillon de coq.

(1633) Nom 36b. Palea : la barbe d'vn coq : baru an cocq.

(1732) GReg 209b. Barbe de coq, tr. «Barv ar c'hilhocq

(4) (botanique) Lichen (des arbres).

(1904) DBFV 18b. barù, m. pl. eu, tr. «mousse des arbres.» ●(1927) GERI.Ern 39. barw, baro, barv, V[annetais] barù, tr. «mousse des arbres.»

(5) fam. En desped da'm barv : malgré moi.

(1838) CGK 5. Maz on en despet dam baro countraign da c'heul ar vicher.

(6) Dirak da varv : devant toi.

(1557) B I 574. Dirac da baru, tr. «devant ta barbe.»

II. Loc. adv. A-enep-barv : (?) contre le droit, contre la raison (?).

(1575) M 3465-3466. Tra diræson difæçon disonest / A enep baru ha peur garu da arhuest, tr. «Chose déraisonnable, vile, malhonnête, / A contre-poil et très dure à considérer.»

III.

(1) Bezañ erru e barv ub. : très près, sous son nez. Cf. français : à la barbe.

(1825-1830) AJC 4357 (Go) J. Conan. Na peamand a bed quen na vigemb arÿ / Dirac valansien en barf on enemÿ, tr. F. Favereau «Et aucun salaire avant que nous ne soyons arrivés devant Valenciennes, à la barbe de l'ennemi.»

(2) Bezañ graet e varv da ub. : mourir.

(1803) MM 241 (Li) (Brestad 17 reizhet). Allas Morin gueas so maro ! / En droman egreat e varo, tr. G. Esnault «Hélas ! le pauvre Morin est mort ! / A ce coup quelqu'un lui a fait le poil.» ●(1850) MOY 286 A.-M. Ledan. Ma vijec'h bet eno, e voa grêt ho paro.

(3) Ober e varv da ub. hep soavon :

(1912) RVUm 237 (Gu). Tuchant ne (lire : me) hrei hou parù d'oh hemb soan, tr. P. ar Gov «Tout-à-l'heure je vous ferai la barbe sans savon.»

(4) Ober e varv da ub. : se moquer de qqun. Cf. français : (1867) DLV Faire la barbe, se moquer de quelqu'un, lui jouer un vilain tour (LBEI 406).

(1905) ALLO 21 (L) Y.-V. Perrot. Daoust piou a c'hello kaout an dro / Da ober d'ezañ e varo ? / Sur oun abred pe zivezad / Varnan ivez e vo reusiad, / Rak n'eus den fin n'en deus e goulz. ●(1990) MARV i 35 (Lu-Heñvig). Mez me a denne meur a dol daol fin dezañ rag eñ ne ouie ger galleg, ha me a ree e varo dezañ pa hellen. O doubleviou !

(5) Ober e varv da ub. : tuer.

(1949) KROB 12/11 *Tremazoig. Meur a vanne a voe evet en enor da Lanig al louarn, a oa bet graet e varv dezañ gant Glaoda a greiz ober e hini.

(6) Ober o barv d'an dud :

(1922) IATA 6 *Alan Yann. Petra ? ober proses din-me divar benn daou pe dri skourr keuneut, a rea o baro d'an dud pa dremenent abiou ?

(7) Ober e varv : ne rien faire.

(1906) GWEN 24 (K) J.-L. Henry. Hag en hanv, ar grez a laka ar gwenan da jom da ober o baro var an treujou.

(8) Mousc'hoarzhin en e varv : sourire sous cape. Cf. c'hoarzhin dindan e vourroù et le français rire dans sa barbe.

(1955) BRUD n° 11, 12, 14, 15, en 1963 par Emgleo Breiz, Brest, graphie et pagination différentes de l’édition de 1925, puis en 2003 une édition bilingue par Skol Vreizh préparée par Bernard Cabon)">BILZ 89 (T) F. al Lay. Ha Saig a vousc'hoarze en e varo.

(9) Bezañ barv gwenn da : être très vieux.

(1965) BRUD 20/16 (T) E. ar Barzhig. Ba, an afer-ze he-deus bremañ baro gwenn. ●(1970) BHAF 69 (T) E. ar Barzhig. ‑ Didiah ! Ya 'vat, emon-me, eul lezenn a zo, ha baro gwenn dezi peogwir he-deus tost da gant hanter-kant vloaz...

(10) Bezañ berr e varv // Bezañ yaouank e varv : être jeune.

(1867) MGK 56 (L) G. Milin. Touellet int gan-en, me ne d-oun ket gant-ho, / Hag evit va luzia eo re verr ho baro. ●(1868) GBI II 70 (T). Re-iaouank ez é da varo / D'lakâd ann-on-me d'ar maro ! tr. F.-V. an Uhel «ta barbe est trop jeune pour me faire mettre à mort, moi !»

Ce site utilise des cookies pour son fonctionnement.En savoir plus...